O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Kasbning psixologik klassifikatsiyasi. 
E.A. Klimov 
tomonidan «kasblarning to‘rt xil daraja»si taklif etilgan. 
Birinchi
daraja
ga mehnat ob’ekti tizimini inobatga olib, 
besh xil
toifadagi kasblar 
kiritilgan: 
1)
inson → tabiat
(I-Ta) – botanik, veterinar, bioinjener, ...; 
4-rasm 
Bu tipga mansub kishilar o‘simliklar, hayvon 
organizmlari, mikroorganizmlar va ularning paydo 
bo‘lish shart-sharoitlarini o‘rganishga yo‘nalgan bo‘ladi. 
Shuningdek, bu tipga mansub kasb sohiblarining mehnat 
faoliyati jonli va jonsiz tabiatni o‘rganish, o‘simliklar va 
hayvonlarni parvarish qilish, ular bilan profilaktika va 
davolash ishlari bilan bog‘liq bo‘lib, bo’larga: 
mikrobiolog, geolog, polizchi, ornitolog, zootexnik, 
veterinar, ekolog, agroximik, meliorator, o‘rmonchi va 
boshqalar kiradi.(4-rasmga qarang) 
2)
inson → texnika
(I-Te) – ishlab chiqarish stanoklarini boshqaruvchi, haydovchi, 
slesar, kashfiyotchi, injener, ...; 
5-rasm 
Qiziqishlar ob’ektining asosi jonsiz texnikaga yo‘nalgan 
shaxslar. Ushbu tipga mansub kasb egalarining faoliyati 
texnik vositalarni yig‘ish, montaj qilish va tuzatish 
ishlariga qaratilgan bo‘lib, bo’larga: gazoelektro 
payvandlovchi, tokar, injener, konstruktor, slesar, 
montajchi, haydovchi, mexanik, mashinist, texnolog va 
boshqalar kiradi.
(5-rasmga qarang) 
3)
inson → inson
(I-I) – psixolog, o‘qituvchi, vrach, rejissyor, ...; 

---

52 
Qiziqishlar ijtimoiy institutlar, sotsium (katta va kichik 
guruhlar)ga yo‘nalgan shaxslar. Mazkur tipga mansub kasb 
egalarining faoliyati shaxslararo munosabatlar tizimiga 
asoslangan bo‘lib, bo’larga: vrach, hamshira, feldsher, 
o‘qituvchi, psixolog, sotsiolog, referent, menenjer, 
sotuvchi, ofitsiant, ekspeditor, yurist, izquvar, militsioner 
va boshqalar kiradi.(6-rasmga qarang) 
4)