O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta mahsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-pedagоgika instituti

m-fayl-funksiyaning tarkibi. 
m-fayl-funksiya 
MATLAB dasturlash tilining tipik obyektidir. Bundan tashqari u 
kirish va chiqish parametrlariga ega bо‘lganligi hamda lokal о‘zgaruvchilardan foydalanishi 
sababli tarkibiy dasturlash nuqtai nazaridan to`laqonli modul bо‘lib hisoblanadi. Bitta 
chiqish parametriga ega bо‘lgan bunday modulning tarkibi quyidagi kо‘rinishga ega 
bо‘ladi: 
function var=f_nomi (parametrlar rо‘yxati) 
%Asosiy izoh 
%Qо‘shimcha izoh 

---

Turli ifodalarni о‘z ichiga oluvchi fayl qobig‘i 
var=ifoda 
m-fayl-funksiya quyidagi xossalarga ega bо‘ladi: 
•
u 
function
e’lon bilan boshlanadi, undan keyin о‘zgaruvchining nomi 
var
- 
chiqish parametri, funksiyaning nomi va chiqish parametrlarining rо‘yxati kо‘rsatiladi; 
•
funksiya о‘z qiymatini qaytaradi va uni matematik ifodalarda 
nomi (parametrlar 
rо‘yxati) 
kо‘rinISISa ishlatish mumkin; 
•
fayl-funksiyaning qobig‘idagi hamma о‘zgaruvchilar lokal о‘zgaruvchilardir, 
ya’ni faqat funksiyaning ichida o`rinli; 
•
fayl-funksiya mustaqil dasturiy modul bо‘lib, boshqa modullar bilan о‘zining 
kirish va chiqish parametrlari orqali aloqada bо‘ladi; 
•
fayl-funksiya MATLAB tizimini kengaytirish vositasidir; 
•
fayl-funksiya kompilyatsiya qilinadi va bajariladi, hosil qilingan mashina 
kodlari MATLAB tizimining ishchi sohasida saqlanadi. 
Agar funksiya hisoblash natijalarini qaytarishi kerak bо‘lsa oxirgi konstruksiya 
var=utpoda 
kiritiladi. 
Fayl-funksiyaning yuqorida keltirilgan shakli bitta chiqish parametriga ega bо‘lgan 
funksiyalar uchun harakterli. Agar chiqish parametrlari kо‘p bо‘lsa, ular 
function
sо‘zidan 
keyin kvadrat qavslarning ichida kо‘rsatiladi. Bu holda modulning tarkibi quyidagi 
kо‘rinishga ega bо‘ladi: 
function [varl, var2....]=f_nomi (parametrlar rо‘yxati) 
%Asosiy izoh 
%Qо‘shimcha izoh 
Turli ifodalarni о‘z ichiga oluvchi fayl qobig‘i 
var1=ifoda 
var2=ifoda 
Bunday funksiya protsedurani eslatadi. U bir emas bir necha natijani qaytaradi. 
Uni bevosita matematik ifodalarda qо‘llash xatoliklarga olib kelishi mumkin. Shuning 
uchun bunday funksiyadan dasturning alohida elementi kabi foydalaniladi: 
[varl, va2,... ]=f_nomi(Parametrlar rо‘yxati) 
U qо‘llanilgandan keyin chiqish о‘zgaruvchilari 
varl, var2,...
aniqlangan bо‘ladi 
va ularni keyingi matematik ifodalarda yoki dasturning boshqa segmentlarida ishlatish 
mumkin. Agar bunday funksiya 
name
(Parametrlar rо‘yxati) kо‘rinISISa ishlatilsa, faqat 
birinchi chiqish parametri - 
varl
ning qiymatini qaytaradi. 
Agar funksiyadagi о‘zgaruvchilar global bо‘lishi zarur bо‘lsa, ular global 
varl 
var2
... komandasi yordamida e’lon qilinadi. 

---

Umuman olganda 
0

x
 
1
0
/
0
/
sin


x
x
bо‘lganligi sababli ifodani hisoblash 
о‘rniga 1 qiymatni qо‘yish maqsadga muvofiq bо‘lar edi. Buning uchun dasturga kerakli 
о‘zgartirishlarni kiritamiz: 
function f=sdO(x)
if x==0 f=l;
else f=sin(x)/x;
end
return 
Bunday о‘zgartirishlardan keyin dastur 
x
ning har qanday qiymatida ham tо‘g‘ri 
ishlaydi 
>> sd0(l) 
ans =
0.8415 
>> sd0(0) 
ans = 
1