O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta mahsus ta'lim vazirligi cm. Mustafayev, O'. A. Ahmedov, M. S. Mustafayeva, M. T. Yulchiyeva

Гулсафсар барги эпидермисини ўрганиш
Амалий машғулот учун

1. 
   Тирик ёки фиксация қилинган гулсафсарнинг (Iris songorica) барги.
   
2. 
   Гулсафсар барги узунасига кесимидан тайёрланган доимий препарат.
   
3. 
   Маккажўхори барги юзасидаги бирламчи қопловчи тўқима–кожицадан тайёрланган препарат.
   

Топшириқ
1. Гулсафсар баргидан препарат тайёрланг ва ундаги бирламчи қопловчи тўқима–эпидермиснинг ўзига ҳос ҳусусиятлари билан танишинг.
2. Гулсафсар баргининг кўндаланг кесимидан тайёрланган препаратдан устица қисмлари билан танишинг.
3. Маккажўхори бирги эпидермадани препарат тайёрланг, асосий ҳужайралар ва лабча ҳужайраларининг фарқини аниқланг.
Ишнинг бориши
Гулсафсар (Iris songorica) баргининг устки пўстини сидириб олиб, олдиндан предмет столчасига томизилган бир томчи сув устига бутун қисми билан эҳтиёткорлик билан қўйинг ва қоплағич ойна билан ёпинг. Гулсафсар пўстидан тайёрланган препаратда ялтироқ, рангсиз шаклда узунчоқ эпидермис ҳужайралари кўринади.
Кўринган ҳужайралар орасида икки учи орқали бир–бири билан туташган лабчалар (устица) ни кузатиш мумкин. Катталаштириб кўрсатадиган обеъктив орқали қаралганда кожица (эпидермис) ҳужайраларининг қора тирқишли (тўйнук) девори, анча катта вакуола, цитоплазма (одатда лейконластли) ва ядро борлигини кўриш мумкин. Эпидермис ҳужайраларида хлоропласт йўқ, лекин устицанинг туташ ҳужайралари (агар барг кузда терилган бўлмаса) хлоропластга тўла туради. Шу билан бирга, микроскопда лабчанинг иккита ярим ой шаклидаги туташ ҳужайраси ва уларнинг ўртасидаги тирқишини (тўйнуги) аниқ кўриш мумкин. Кузатиш натижаси батафсил ёзинг ва эпидермиснинг сурати чизилади.
Устица тузилишини янада аниқроқ кўриш учун тайёр материалдан (Гулсафсар баргининг кўндалангига кесмаси) фойдаланилади.
Баргнинг кўндалангига кесмасидан тайёрланган препаратда устицани катталаштириб кўрсатадиган обеъктивда кузатамиз. Кўпчилик ҳужайраларорасида иккита ярим ойсимон, ўзининг ўткир учи билан бир–бирига яқин ҳужайра кўринади. Улар остида анча катта ҳажмдаги ҳаво қатлами жойлашган. Иккита учи билан туташ ҳужайралар орасидаги тирқиш (туйнук) устицадир (18 расм).
Поепарат обдон ўрганилган сўнг устица ва унинг атрофидаги ҳужайраларнинг суратини чизиб, тавсифи ёзамиз.