O'zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta'lim vazirligi

Toshkent - 2021




O‘quv dasturi Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti aloqa va axborotlashtirish, telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv metodik birlashmasining 2021-yil 20-avgustdagi 3-sonli majlis bayoni bilan ma’qullangan.
0‘zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi huzuridagi Oliy va o‘rta maxsus, kasb_:Juffl£iL4a’limi yo‘nalishlari bo’yicha o‘quv uslubiy birlashmalar faoliyatini
jshning 2021-yil 28-avgustdagi 5-son yig’ilishida ma’qullangan fing 2021-yiT^^avgustdagi 375-son buyrug’i bilan TASDIQLANDI VA JORIY
devonxona


Tuzuvchilar: D.N.Jumayeva Navoiy shahar kasb-hunar maktabi maxsus fan
o‘qituvchisi
Taqrizchilar: U.F.Sattorov Navoiy shahar kasb-hunar maktabi direktori,
filologiya fanlari nomzodi.
G‘.R.Yodgorov Navoiy Davlat Pedagogika Instituti informatika
o‘qitish metodikasi kafedrasi dotsenti, fizika- matematika fanlari nomzodi

Dastur nomi	Axborot xavfsizligi
Ajratilgan soat	40
Mavzular soni	6
Dasturning maqsadi	Axborot xavfsizligini ta’minlash bilan bog‘liq masalalarni yechishda axborot - kommunikatsiya tizimlarida axborot-larni himoyalash texnologiyalarining o‘rni va istiqbolli yo‘nalishlari profiliga mos bilim, ko‘nikma va malakani ta’lim standartida talab qilingan bilimlarni shakllantirish.
O‘zlashtirish (o‘qitish) natijalari	axborot xavfsizligi tushunchasi, uni qo‘llanish sohasi hamda axborot xavfsizligini ta’minlash chora tadbirlari, usullari va vositalarini tahlil qilib ular asosida axborotni himoyalash qobi- liyatlarini egallash; axborot - kommunikatsion tizimlarni samarali himoya-lash usul va vositalarini qo‘llay bilish.
Bilimlar	davlatning axborot xavfsizligini ta'minlashning maqsadlari, vazifalari, prinsiplari va asosiy yo’nalishlari to’g’risida; axborotlarni himoyalashning asosiy yo’nalishlari; axborotni kriptografik himoyalash usullari; identifikasiya va autentifikasiya; elektron biznes va elektron biznes muhofaza qilish masalalari; ma'lumotlarni uzatish tarmoqlarida axborotlarni himoyalash. mualliflik huquqi orqali axborotni himoya qilishning huquqiy asoslari;
Ko‘nikmalar	davlatning axborot infratuzilmasini tahlil qilish qobiliyati; kompyuter va kompyuter tarmoqlari uchun dasturiy va apparat himoyasini o’rnatish va sozlash; axborotni himoya qilishning kriptografik usullaridan foydalanish qo-biliyati; identifikasiya va autentifikasiya; E-biznes va E-biznes muhofaza qilish masalalari; elektron raqamli imzo va undan foydalanish huquqi; mualliflik huquqi va tijorat sirlaridan foydalangan holda axborotni himoya qilishni farqlash qobiliyati;
O‘quv rejasiga muvofiq o‘zaro bog‘liq bo‘lgan fanning nomi	Informatika va axborot texnologiyalari, ma’lumotlar ombori, WEB dasturlash.
O‘qitishni tashkiliy shakli	N - Nazariy ta’lim; A - Amaliy ta’lim; NA - Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi; MX - Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan talab	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

№	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni		Jami		g l^ik ^ni ^a ^in ^hs .a • S? t^i iil ‘^iq^t shk^il O^‘ as t		^mi t a t s u £
1.	Axborot xavfsizligi konsepsiyasi	Axborotning qimmatliligi. Axborot xavfsizligining konseptual modeli.Kompyuter viruslari va virus-dan himoyalanish. Virusdan himoyalanish tizimini yaratish.		6		N		2
2.	Axborotlarni himoyalashning asosiy yo‘nalish- lari	Axborotni huquqiy muhofaza qilish. Tashkiliy axborot himoyasi.		10		N, A		4
3.	Axborotlarni kriptografik himoyalash usullari	Axborotni himoyalashning texnik tizimlari. Sim-metrik va asimmetrik shifrlash tizimlari. Elektron raqamli imzo. Xodimlarning maxfiy ma’lumot-larga kirishlarini ro‘yxatga olish		12		N		4
4.	Identifikatsiya va autentifikatsiya	Foydalanuvchi identifikatsiyasi va autentifikat-siyasi. Parollar va sertifikatlar asosida autenti-fikatsiya qilish. Axborotlarni himoyalash meto-dologiyasi		10		N,A		4
5.	Elektron tijorat va uni himoyalash muammolari	E-biznes va tijorat modellari. Ebiznes tizimini himoya qilish muammolari.		10		N,A		4
6.	Ma’lumotlarni uzatish tarmoqlarida ma’lumotlarni himoyalash	Tarmoqlararo ekranlashtirilgan texnologiya. Xusu-siy xavfsiz virtual tarmoqlari VPN tarmog‘i. Simsiz tarmoqlarda axbo rotlarni himoyalash.		12		N,A		3
Jami					60		A,N		2 1

2. 
   O’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini baholash
   

O’quv dasturi asosida o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilgan bilim va ko’nikmalar ichki nazorat bo’yicha amaldagi tartib asosida baholanadi. Baholash usullari yozma, og’zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo’lib, ular o’quv elementini o’zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar qo’yilgan maqsadga muvofiq bo’lishi lozim.

2. 
   Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
   

1. 
   Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi bosqichga ko‘taramiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
2. 
   Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy baxodir” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
3. 
   Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2016.
   

4. 
   Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik -har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak" Toshkent - “0‘zbekiston”-2017.
   
5. 
   Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash - yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi" Toshkent - “0‘zbekiston”-2017.
   
6. 
   Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga quramiz" Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
7. 
   Shavkat Mirziyoyev “Niyati ulug‘ xalqning ishi ham ulug‘, hayoti yorug‘ va kelajagi farovon bo‘ladi" Toshkent - “0‘zbekiston”-2019.
   
8. 
   N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
   
9. 
   Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка WindowsServer.. 2012 г.
   
10. 
    Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и модернизации", 2010 г.
    
11. 
    Abduqodirov A.A., Hayitov A.G‘., Shodiev R. Axborot texnologiyalari fanidan o‘quv plakatlar to‘plami.- T.: TDPU, 2002y.
    
12. 
    Aripov M., Begalov B., Begimqulov U., Mamarajabov M., Axborot texnologiyalari. O‘quv qo‘llanma - T.: “Noshir”, 2009y.
    
13. 
    Aripov M.M., Muhammadiev J.O‘. Informatika, informastion texnologiyalar: OO‘Yu talabalari uchun darslik.- T.: Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasining bosmaxonasi, 2004y.
    
14. 
    Громов Ю.Ю. Информационные технологии. Тамбов 2015г.
    
15. 
    Usmonov A.I., Baxramov F.D. Kompyuter texnologiyalari asoslari. T., 2010y.
    
16. 
    А.Ю. Теоретические основы компютерной безопасности. - М.: Радиоисвяз, 2000y.
    
17. 
    Д.П Зегжда, Ивашко А.М, Основы безопасности информационных систем. - М.: Горячаялиния - Телеком, 2000г.
    
18. 
    Малюк А.А., Пазизин С.В., Погожин Н.С. Введение в зашиту информации в автоматизированных системах. - М.: Горячаялиния - Телеком, 2001. - 148 с.
    
19. 
    Завгородний В.И. Комплексная зашита информации в компютерных системах: Учебное пособие. - М.: Логос, 2001г.
    
20. 
    Петраков А.В. Основи практической защиты информации. 2-ое изд. Учебн. пособие. -М.: Радио и связь, 2000г.
    
21. 
    Щербаков А.Ю. Введение в теорию и практику компьютерной безопасности. - М.: 2001г
    

Internet manbalari:

1. 
   http://metalcandy.ru/documentation-centos
   
2. 
   https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalariga- texnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google vignette
   
3. 
   http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html
   

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING

2. 
   - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha “Axborot texnologiyalari asoslari” fanidan
   

O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi: Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami: 2.06
Ajratilgan soat: 40