O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

foyd alan ish m u m k in , am m o k o 'p in ch a o ‘txon asi tashqariga
joylangan shaxta pechlarda kuydiriladi. Kuydirilayotganda magnezit
parchalanadi va quyidagi reaksiya b o ‘yicha m agniy oksidi bilan
angidrit gaziga ajraladi:
M g C 0 3= M g O + C 0 2
M agniy karbonatning parchalanish reaksiyasi en d oterm ik
reaksiya hisoblanadi, ya’ni bu reaksiya sodir bo'lishi uchun talaygina
m iqdorda issiqlik (1kg M g C 0 3 ga 344 kkal) sarflash talab qilinadi.
M agniy karbonat 500°C da parchalana boshlaydi deb qabul qilsa
b o ‘ladi, lekin 6 0 0 —650°C da talabdagidek tez o ‘tadi. Zavod
sharoitlarida m agnezit nisbatan ancha yuqori, taxm inan 800°C,
aylanma pechlarda esa 1000°C gacha haroratda kuydiriladi.
M agniy karbonatning parchalanish reaksiyasi um um an qaytar-
m a reaksiyadir. Reaksiya talabdagidek yo'nalishda b o ‘lishi uchun
uning m ahsulotlaridan biri, y a ’ni C 0 2 tabiiy yoki su ’niy y o ‘l
bilan chiqarib tashlanadi, shuningdek, kuydirish harorati nazariy
zarur harorat darajasidan oshiriladi. Biroq o ‘ta yuqori haroratdan
foyda y o ‘q, chunki bunda M gO ning b o g ‘lo v ch ilik xossalari
yom onlashadi.
M agnezitni 1300°C dan ortiq haroratda kuydirish natijasida
«o‘ta pishgan» magnezit hosil bo'ladi. Bunday magnezitni tuyganda
u bog‘lovchi m odda bo'lm ay qoladi, balki o ‘tga chidam li m agnezit
buyum lar ishlab chiqarish uchun xom ashyo sifatida ishlatishga
yaraydi, xolos.
D em ak, C 0 2 batam om ajralib chiqqanida kuydirish harorati
(ruxsat etiladigan chegaralarda) qanchalik past b o ‘lsa, kaustik
m agnezit shunchalik sifatli chiqadi.
Kaustik m agnezit qanchalik sifatli pishirilganini uning solish-
tirma o g ‘irligiga qarab aniqlash m um kin. Standartga qaraganda