O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

aly u m in at qanday tezlik d a tishlashsa, gips q o ‘shilm agan m ay-
dalan gan p o rtla n d sem en t klinkeri ham taxm in an shunday t e z ­
likda tishlasha boshlaydi.
25-jadval.
Sement solishtirma sirtining tishlashish muddatlariga ta’siri.
Sementning
solishtirma sirti,
m2/kg
Tishlashish muddatlari, soat va daqiqa
boshlanishi
oxiri
225
2 - 4 5
—
440
2 - 3 0
5 - 3 5
625
2 - 1 0
5 - 1 0
Shunday qilib, portlandsem ent tarkibida kalsiy alyuminatlar
k o‘p b o ‘lsa, bu h oi tishlashish m uddatini qisqartiradi yoki zarur
m uddatlarda tishlanadigan sem en tn i olish u ch u n k o ‘pi bilan
qancha gips qo'shish lozim ligini aniqlab beradi.
Sementning suv bilan reaksiyaga kirishuvida issiqlik ajralishi.
K linker m inerallarining suv bilan ta’sir etish jarayonlari ek zo-
term ik, y a ’ni issiqlik ajraladigan jarayondir.
S .D . O korokov fikricha, klinker minerallari turli qotish m ud-
datlarida quyidagi k o ‘rsatkichlar bilan xarakterlanadi (26-jadval).
Verbek va Foster m a ’lumotlariga k o‘ra, C 3S va ß = C 2S ning
issiqlik ajratish ko'rsatkichi jadvalda keltirilgan qiym atlardan,
ayniqsa, 3 va 7 sutkadagi qiymatlardan 1,5—2 marta kam; C 3A va
C 4A F m oddalam iki esa k o ‘p.
26-jadval.
Toza klinker minerallarning issiqlik gidratatsiyalari (J/kg).
Minerallar
Qotish muddatlari, sutka
To‘la gidratatsiya
3
7
28
90
180
Okoro­
kov
fikricha
Lerch va
Bogglar
fikricha