O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

nishida ajralib chiqa boshlaydi.
H osil b o ig a n kolloid massalar qovushqoq va yopishqoq b o ‘ladi.
Shu sababli sem ent xamiri plaslik va b o g io v c h ilik xossalariga ega.
Sem en t xam irning bunday holati betonbop qorishm a uchun juda
m uhim aham iyatga ega: plastik sem ent xamiri to'ldirgichlar d o -
nalarini o'rab oladi va shu bilan ular orasidagi ishqalanishni
kamaytiradi, natijada betonbop qorishma yeyiluvchan va yaxshi
joylashuvchan bo'lib qoladi. Sem ent xam irning qovushqoqligi
betonbop qorishm aning ayrim -ayrim moddalari hisoblanishi —
shag'al, qum va sem ent xamirga ajralib qatlam lana boshlashiga
to'sqinlik qiladi. Biroq sem ent xamirida nisbatan qisqa vaqt ichida
va faqat sem ent qorilgandan keyingi dastlabki vaqtda, ya’ni kolloid
m assalam ing anchaginasi suvga aralashib va kaogulyatsiyalanganda
bunday h o l yuz beradi.
Klinker minerallarining yangi ulushlari suv bilan o ‘zaro ta’sir
etishaveradi. Natijada k o‘p miqdordagi suv kim yoviy birikma —
gidratlar h o sil qiladi. S em en t xam iridagi erkin suv m iqdori
kamayadi, natijada ayrim kolloid zarrachalar bir-biriga yaqinlashadi,
yiriklashadi va o ‘zaro yelimlanib qoladi. Natijada sem ent xamirining
plastiklik va b o g ‘lovchi xossalari y o ‘qoladi. Bu holda to ‘ldirgichlar
q o ‘shib qorilgan sem ent xamiridan plastik betonbop qorishma va
mustahkam beton hosil b o ‘ladi.
Sem ent xamirining plastiklik xossalarini y o ‘qotishga va o z b o ‘lsa
ham mustahkamlanishiga yordam beradigan qotish bosqichini P.A.
R ebender 
koagulyatsion tarkibiy tuzilma hosil b o ‘lish davri
deb
atadi. Sh u koagulyatsion tarkibiy tuzilm a hosil b o ‘lish davridagi
sem ent xamiri mustahkamligi tishlashish mustahkamligi demakdir.