O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

G ipsning m ayda tuyilgani 1 sm 2 yuzasida 100 ta k o‘zi bor
elakda k o ‘pi bilan 2% va 900 ta k o‘zi bor elakda k o‘pi bilan 10%
qoldiq qolganiga qarab aniqlanadi.
0 ‘ta yuqori haroratda kuydirilgan gips qotayotganda qurilish­
bop gipsga qaraganda ozgin a b o is a ham hajm an kichrayadi.
Bunday gipsdan ishlangan buyumlar qurilishbop gipsdan tayyor-
langan buyumlarga qaraganda suvga va sovuqqa ancha chidam li
b o ‘ladi.
0 ‘ta yuqori haroratda kuydirilgan, gips ishqalanishga katta
qarshilik ko'rsatadi. Shu jihatdan boshqa xil gipslardan farq qiladi.
U ning ishqalanishga qarshiligi, masalan, polga ishlatiladigan sopol
plitalarnikidan u ch marta katta bo'ladi.
Angidrit sem ent qaysi sohalarda ishlatilsa, o ‘ta yuqori haroratda
kuydirilgan gips ham ana shu maqsadlarda ishlatiladi. Bundan
tashqari, undan choksiz pollar qurishda, deraza tagi taxtalari,
zinalar va manzarali plitalar tayyorlashda foydalansa ham b o ‘ladi.

---

III bob. Fosfogipsning fizik-kimyoviy xossalari, undan
quriJish materiaUari sanoatida foydalanish imkoniyatlari
10. Fosfogipsning tarkibi, tuzilishi va xossalarini
fizik-kim yoviy tadqiq etish
Turli konlardagi fosfor rudalari o'zlarining m ineralogik tuzi-
lishiga ham da aralashmalar va m iqdoriga qarab fizik va kim yoviy
xossalari b o 'y ich a bir-biridan farq qiladi ham da ikki asosiy turga
— apatit va fosforit kabi fosfor rudalariga b o ‘linadi.
A p a tit rudalari a so sa n k a lsiy -fto r a p a tit 3 C a ( P 0 4) C a F 2,
shuningdek, gidrosilapatit 3 C a (P 0 4)C a ( 0 H ) 2 dan tarkib topgandir.
Apatitdan tashqari, ularning tarkibida nefelin (N a,K ) A lS i0 4n S i0 2