O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

b u y u m m u sta h k am ligi esa 2 0 —24% g a ch a ortad i. G ip sd a n
ishlangan nam unaning suv shim uvchanligi 26% b o ‘lsa, suyak
yelim i q o ‘shilgandan s o ‘ng bu k o ‘rsatkich 6 — 9% ga kamayadi.
0 ‘rta O siy o d a k o ‘p tarq algan g a n c h h a v o d a q o ta d ig a n
b o g ‘lovchi m odda b o ‘lib, u oddiy qurilish gipsidan tarkibidagi
tuproqning k o ‘pligi (2 0—40%) bilan farq qiladi. G a n ch ham
qurilish gipsi singari 170— 180°C haroratda pishirib olinadi, ya’ni
undagi ikki m olekula suvli gips yarim m olekulali holga keltiriladi.
G an ch n in g sifati, asosan, undagi yarim m olekulali gipsning yoki,
boshqacha aytganda, xom ashyo tarkibidagi ikki molekulali gipsning
m iqdoriga b o g iiq . B unda gipsnin g m iqdori qanchalik ortsa,
ganchning sifati shuncha yuqori b o ‘ladi. H ozir respublikamizda
t o ‘rtta korxona ganch ishlab chiqarm oqda.
Tabiiy angidrit sement. Respublikada yuqori sifatli tabiiy angidrit
zaxiralarini juda k o ‘p tarqalganligi havoda qotadigan b o g ‘lovchi
angidrit sem entini k o‘p m iqdorda (pishirilgan va pishirilm agan
xillari) ishlab chiqarish im konini beradi.
X o m ash yo tarkibida faol m oddalarn ing k o ‘p b o ‘lishi uni
u m u m a n p ish irm ay , faqat m ex a n ik y o ‘l b ila n qayta ishlab
m ustahkam ligi talab qilingan ko'rsatkichli bog'lovchi m odda olish
mumkinligi aniqlandi. Angidrit sem entning mustahkamligi qurilish
gipsi mustahkamligiga nisbatan yuqori. Bu sem entga ohak kukuni,
p ortlan d sem en t va shu kabi faol m oddalar q o ‘sh ilsa, un in g
siqilishidagi m ustahkamligi 19,8—20,5 M Pa gacha yetadi.
Pishirm ay tayyorlanadigan, shuningdek, talab qilingan m us-
tahkamlikka ega b o ‘lgan angidrit sem entni k o ‘plab ishlab chiqarish