O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

idishlariga uzatiladi. U yerdan aralashma o ‘lch ov idishlari orqali
z o ‘ldir tegirmonlariga yuboriladi.
Loy tarkibidagi yirik q o ‘shilm alar basseyn tubiga c h o ‘kadi va
vaqti-vaqti bilan chiqarib tashlanadi.
143

---

1—
temir-beton rezervuar; 
2—
 privodli tuzilmasi bor ko'prik; 
3
—elektr yuritgich;
4—
 reduktor; 5—tishli uzatgich; 
6—
 stakan; 7—traversa; 
8—
 markaziy ustun; 
9—
 stakan;
10—
o ‘q; 
11
—almashtirib turiladigan po'lat tishli boronalar.
Suyuq loy tarkibidagi suv-shlam (suyuq ohaktosh va loy aralash-
m asi) ning nam ligi 34—45% ga yetganda ajratib olinadi. G id
chayqatgichlarda m aydalanganda, toshsim on q o ‘shilmalar va qum
loydan oson gin a ko'ch ib tushadi. G iln i m aydalash jarayonini
tezlatish va uning yaxshi o ‘tishi u ch u n issiq suv ishlatiladi.
L oy (gil) chayqatgich basseynining diam etri 8— 12 m , u n u m -
dorligi esa 12—30 m 3/s o a t. Elektr yuritgich n in g belgilangan
q u w a ti 35—60 kVt.
Sem en t zavodlarida yum shoq xom ashyolarni ishlatishga k o ‘p
e ’tibor beriladi yoki juda samarali b o ‘lgan rotorli tegirmonlardan
ko'proq foydalaniladi.
H o ‘l usul b o ‘yicha xom ashyo aralaslimasini tayyorlash yo'sinida
xom ashyo sifatida bitta qattiq kom ponent (ohaktosh) va ikkinchi
yum shoq, suvda oson ivib ketadigan kom ponent (gil) ishlatiladi.
X om ashyo sifatida yum shoq b o ‘r va tuproq ishlatilsa, ikkalasi ham
chayqatgichda bir vaqtda maydalanadi. H osil b o ‘lgan shlam ning
ivim agan kesaklarini ajratib olish ù ch u n u elakdan o ‘tkaziladi va