|
GANDBOL MUSOBAQASI QOIDALARI
Hakam o'yin oldidan jamoa sardorlarini chaqirib, o'rtaga qur'a tashlaydi. Qur'ada yutgan o'yinni boshlaydi va maydonning xohlagan tomonini egallaydi.
Hakamning hushtak chalishi bilan maydon markazidan to'pni xohlagan tomonga tashlash bilan o'yin boshlanadi. Dar-vozaga to'p kiritilgach, o'yin yana maydon markazidan to'p qo'yib yuborgan jamoa tomonidan boshlanadi.
To'p sheriklarga bir yoki ikki qo'llab oshiriladi. To'pni qo'lning barcha qismi bilan oshirish yoki tutish mumkin. O'yinchi to'p bilan uch qadamdan ortiq yurmaydi, u to'pni ikki qo'lda yo sherigiga oshirishi yoki zarb berishi lozim. To'pni ikkinchi marta olib yurish man etiladi. To'pni qo'lda 3 soniya-dan ortiq ushlab turilmaydi. To'p agar raqibda bo'lsa, ehtiyotroq bo'lish lozim. Raqib to'pni bir qo'lda tutib turgan bo'lsa, urib chiqarib yuborish mumkin, ikki qo'lida bo'lsa, urib yuborish mumkin emas.
O'yin qoidasi buzilsa, to'p boshqa jamoaga beriladi va o'yin erkin to'p tashlash bilan boshlanadi. Erkin to'p erkin zonadan tashqarida, hakamning hushtak chalishisiz tashla-nadi. Bunda hujum qilayotgan jamoa o^inchilari zonadan tashqarida bo'lishlari kerak.
Agar o'yin paytida to'pni ikki o'yinchi ushlab qolsa, tortishuv to'pi belgilanadi. Har ikkala jamoa o'yinchisi to'pdan 3 metr uzoqlashishi zarur, shunda u to'p yerga urib o'yinga kiritiladi. Har ikkala jamoa o'yinchilari bir paytda xato qilsa yoki biror sababga ko'ra o'yin to'xtatilganda ham tortishuv to'pi belgilanadi.
Agar to'p maydon chizig'idan chiqib ketgan bo'lsa, o'yinchi oyoqni yerdan uzmay (chiziq ortida) bir yoki ikki qo'li bilan to'pni o'yinga kiritishi mumkin.
To'pni o'ymga kiritayotgan o'yinchiga 3 metrgacha yaqin-lashish mumkin emas. Darvozaga zarba berilayotgan paytda chiziqni bosish yoki darvoza maydoniga kirish man qilinadi. To'p uloqtirilgach, chiziqdan o'tilsa xato hisoblanmaydi.
Darvoza maydonida faqat darvozabon harakatlanadi. U to'pni har qanday usul bilan (qo'l, oyoq, tizzalar va bosh bilan ham) to'xtatish huquqiga ega. To'pni darvoza maydonida uzatish mumkin emas. Agar himoyachi to'pni o'z darvo-zaboniga uzatsa-yu, to'p darvoza tomon o'tib ketsa va uni yana to'xtatib qolsa, 7 metrli jarima to'pi belgilanadi.
Aytib o'tganimizdek, qo'l to'pi faqat qo'llar bilan o'ynaladi. Agar o'yinchi uni oyog'i bilan tepsa, hakam unga erkin to'p tashlash bilan jarima belgilaydi. Vaqtni cho'zish uchun atay oyoq bilan o'ynagan o'yinchi maydondan chiqarib yuboriladi. Darvoza maydonida turgan yoki dumalayotgan to'pni olish mumkin emas.
O'ymchini to'p bilan qo'rqitish mumkin emas, buning uchun u maydondan chiqariladi. Raqib to'pni darvozaga tashlayotganda, uning qo'lini ushlashga harakat qilgan o'yinchi yetti metrlik jarima to'pi bilan jazolanadi. Hujumchini turtish, mayka yoki tursigidan tortib qolish, o'z darvoza maydoniga himoya uchun kirish taqiqlanadi.
Maydondagi to'pni o'z darvoza maydoniga olib kirish mumkin emas (buning uchun 7 metrli jarima beriladi). Agar to'p himoyachi sababli maydon tashqarisiga chiqib ketsa, burchak to'pi belgilanadi. U yon va darvoza chiziqlari kesishgan joydan beriladi. To'p hakam hushtak chalganidan keyin otiladi. Burchak to'pi darvozaga kirib ketsa, hisoblanadi.
Darvozabon ham gol urishi mumkin. U o'z darvoza maydonidan to'pni raqib darvozasiga yo'naltirib urishi mumkin. Darvozabon maydonga chiqib, qo'shimcha o'yinchi bo'lib qola oladi, ammo u markaziy chiziqdan o'tsa, jamoadan to'p olib qo'yiladi. Darvozabon o'z maydonidan to'p bilan chiqsa, maydon chizig'i tashqarisidagi to'pni tutib olsa, xatoga yo'l qo'ygan bo'lib hisoblanadi va 9 metrli jarima beriladi. To'pni urishga tayyorlanayotgan o'yinchi turtilsa yoki unga xalal berilsa, 7 metrli jarima to'pi belgilanadi yoki o'yinchi maydondan chiqariladi. Maydondan chiqarilgan darvozabon-ning o'rnini zaxiradagi o'yinchi egallaydi, lekin maydondagi bir o'yinchi chiqarilib yuboriladi.
Gandbolda erkin to'p, yetti metrli jarima va aybdor o'yinchini vaqtincha maydondan chiqarib yuborish kabi uch xil jazo turi bor. Kichikroq qoida buzish yuz berganda shu joyning o'zida erkin to'p belgilanadi. Qo'pol xato uchun o'yinchi 3 dan 5 daqiqagacha yoki o'yin oxirigacha almashtirishsiz o'yindan chetlatiladi. Bunda jamoa kamchilik bo'lib o'ynayveradi. Agar hujumchi gol urishi mumkin bo'lgan holatda himoyachi qoidani buzsa, darvoza tomon 7 metrli jarima belgilanadi. Ba'zan ham jarima to'pi belgilanadi, ham o'yinchi maydondan chiqarib yuboriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
