O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti «Menejment»

Bankrotlik qarzdor va kreditorlar orasida qarzlarni to‘lash to‘g‘risida tinchlik yo‘li bilan kelishish imkoni ko‘zda tutadi. Tinchlik yo‘li bilan kelishuvning qarorini kreditorlarning umumiy majlisida qabul qilinadi va xo‘jalik sudi tasdiqlaydi.
Bankrotlik zamini - bu ma’lum haqiqiy holat bo‘lib, uni aniq sharoitni hisobga olib baholash zarur. Yomon niyat va qalbaki bankrotlik muammosini qo‘shimcha ravishda qayta ko‘rib chiqish talab etiladi.
Biznes korxonalarining inqirozga uchrashi sabablari
Xorijiy davlatlardagi korxonalarning oyoqqa turishi va taraqqiyotiga oid tajribalardan kelib chiqqan holda shuni aytish kerakki, kichik biznes korxonalari moliyaviy krizisi va bankrotligining sabablari -bu talabni qisqarishi, ishlab chiqarish hajmini pasayishi, uni izdan chiqishi va ma’lum boshqaruv tizimining yo‘qligidir.
Kichik biznes korxonalari bankrot bo‘lish imkonini baholashda quyidagi ko‘rsatgichlar nisbatini tahlil qilish zarur:

• 
  barcha aktivlarga oborot kapitalini nisbati;
  
• 
  qarzlarni aksionerlik kapitalga nisbati;
  
• 
  barcha passivlarni barcha aktivlarga nisbati;
  
• 
  asosiy kapitalni aksionerlik kapitaliga nisbati;
  
• 
  sof foydani barcha aktivlarga;
  
• 
  operatsiyalardan kelib tushadigan naqd pullarni barcha passivlarga nisbati;
  
• 
  sof foyda plus kredit bo‘yicha foizni kredit bo‘yicha foizlarga nisbati.
  

Kichik xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning moliyaviy nochorligi va bankrot bo‘lishi tadbirkorlar, rahbarlar, firmaning menejerlari tomonidan yo‘l qo‘yiladigan bir qator kamchiliklarga bog‘liq. SHuning uchun biznesni tashkil etishda imkoniyatlarni, resurslarni va tavakkalliklarni hayotiy siklini barcha bosqichlarida puxta tahlil qilish kerak bo‘ladi.
Kichik biznes muvoffaqiyati nimada?
Insonlar orasida biznesning maqsadi nima yoki insonlar muvaffaqiyatga qanday qilib erishadilar, - degan savollar bilan murojaat qilsangiz aksariyat bir xil “bu foyda olib keladigan narsa” degan javoblarga duch kelasiz. Bu javobni kelajakka va hozirga mos keluvchi foydadir degan iboralar bilan to‘ldirilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Amerikadagi yirik kompaniyalardan birining boshqaruvchisi M.Piterning aytishicha “Biznesda muvaffaqiyatga erishish uchun o‘zlari xaridorlarni yaratishlari lozim”., V.E. Dyumingning ta’rifiga ko‘ra “muvaffaqiyat - bu xaridorni jalb qilish va rag‘batlantira olish biznesning yutug‘idir” deyilgan bo‘lsa, aktsiyadorlik jamiyatlari xissadorlari “ ...bu aktsiyadorni maksimal darajada boy qilishdir” degan fikrlar berilgan.
Kichik biznesning muvaffaqiyatlariga berilgan bunday tariflarni hech kim inkor eta olmaydi, lekin biznes egalari uchun muhim kalit bo‘lgan erkinlik va mustaqil bo‘lishlari kerakligini unutmasliklari lozimligini ta’kidlaydi.
Berilgan noaniqlik va ba’zi vaqtdagi kelishmovchiliklar kichik biznesdagi muvafaqiyatsizlik natijasi bo‘lishi mumkin. Muvaffaqiyatsizlikning uchta asosiy sabablarini keltirib o‘tish mumkin, bular:

1. 
   Boshqaruvchining nomutanosibligi;
   
2. 
   Moliyaviy muhit;
   
3. 
   Bizes muhiti.