O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti «Menejment»

To‘g‘ridan-to‘g‘ri uyda savdo qilish ham iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda keng tarqalgan bo‘lib, savdo madaniyati va servis xizmatts rivojlanganligi darajasi bilan bog‘liqtsir. To‘g‘ridan-to‘g‘ri uyda savdo qilishning o‘ziga xos xususiyati xilma-xil savdo‘sotiq tashkilotlari. tayyorlovchi korxonalarning savdo agentlari haridorlar uylariga kerakdi tovarlarni yetkazib berishidan iborat. Oziq-ovqat maxsulotlari, maishiy texnika, bosma maxsulotlar shu tarzda uylarga eltib beriladi.
Tovarlarni sotishda reklamaning o‘rni. Kichik biznes tuzilmalarida tovarlarni iste’molchiga yetkazish hamda xilma-xil xizmatlarni taklif qilishda reklama faoliyati muhim o‘rin tugadi. Reklama faoliyatki, iste’molchini ishlab chiqilayotgan va sotishga mo‘ljallangan tovarlar bilan tanishtirish, salohiyatli istemolchida tovarlar dunyosida o‘ziga yoqqan tovarni yoki xizmatni xoxlashdan iborat qulay muhitni yaratishdir.
Reklama - bozorda tovarlar harakati va uni sotishni raьbatlantirish, tovarlar va xizmatlarga ishonchli va kafolatli taklif berishdir.
Reklama faoliyati g‘oyat xilma-xil ma’lumotlar jarayoniniyag umumlashmasi, o‘zaro aloqa va istak, mayl, ishlar davridir. Reklama — murakkab tashkiliy-iqtisodiy tizim, xaqiqiy xo‘jalik faoliyatidir.
Reklamaning ta’sir doirasi g‘oyat xilma-xil va serqirradir. Uning bevosita va asosiy vazifasi maxsulotlarni sotish va xizmatlarni taklif qilish orqali taklifni faollashtirish va bozorni kengaytirishdir.
Reklama iste’molchiga bevosita ta’sir etib, u yoki bu tovar va xizmatini reklama qilish orqali butun bir iste’mol jarayonining shakllanishiga (iste’mol darajasi va yo‘llari, modalar, hayot tarzi va boshqalar) ta’sir qiladi. Ayni vaqtda, reklama iste’molchi uchun tovarlar va xizmatlar olamidan o‘ziga kerakli tovar va xizmatni aniqlab beruvchi yo‘lboshchidir.
Reklama faoliyati ildizlari juda qadimgi davrlarga borib taqaladi. Arxeologik va yozma ma’lumotlarga ko‘ra reklama qadimgi Gretsiya, qadimgi Rim va boshqa qadimgi davlatlarda keng tarqalgan bo‘lib, hunarmandlarning-o‘ziga xos tovar belgilarida uchraydi. Hunarmandlarning o‘ziga xos reklama, yani ishlab chiqarayotgan maxsulotlariga belgi (reklama) qo‘yishi deyarli barcha mamlakatlar uchun xosdir. Jumladan, O‘zbekiston hududidagi xunarmandlar: temirchilar, zargarlar, kulollar, gazlama to‘quvchilar, duradgorlar va boshqalar o‘zlari ishlab chiqargan maxsulotlarga belgi qo‘yganlar va bu bilan o‘z maxsulotlari sifatini kafolatlaganlar. Tadbirkorlar qadim-qadimdan iste’molchiga tovar taklif qiluvchi reklamalarning antiqa usullarini kashf etganlar va turli usullarini o‘ylab topganlar.
Bozor munosabatlarining rivojlanib borishi bilan reklama dunyosi baqaror rivojlandi. XX asrning 50-yillaridan boshlab esa reklama iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda o‘ziga xos industriega aylandi.