O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

2 – Ma’ruza
ELEKTR TOKIDAN SHKASTLAN VA BOSHQA BAXTSIZ HODISAGA UCHRAGANLARGA BIRINCHI TIBBIY YORDAM BERISH YO’LLARI.


Reja:

1. 
   Kishi organizmining qarshiligi .
   
2. 
   Odam gavdasini qarshiligini uning terisini xolatiga bog`liqligi .
   
3. 
   Tana qarshiligiga ta'sir etuvchi elektr zanjir parametrlari.
   
4. 
   Tok kattaligini ta'siri.
   
5. 
   Jarohat bo`lishiga tok nulining ta'siri.
   
6. 
   Tok ta’siridan qutqarish va birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish;
   

Tayanch iboralar: qarshilik , kuchlanish, quvvat, ta'sir, jarohat, himoya, ishlab chiqarish, tana qarshiligi, terini elektr qarshiligi, elektrolit, suyak, elektr zanjir parametrlari.

Kishi organizmida fizik, bioximik jarayonlar bo`ladi. Odam organizmini 65 % suv tashkil etib elektrolit hisoblanadi. Odam o`zgaruvchi qrshilik hisoblanadi. Teri, suyak, yog`li tuqima ularni qarshiligi katta. Muskul to`qimalari, qon,yelka va bosh miya qarshiligi kichik. 50 Gts chastotada o`rtacha solishtirma qarshilik:

Quruq teri -3*10-2*10 Om*m
Suyak-10-2*10
Yog`li to`qima-30-60
Musqo`l to`qima-1.5-3
qon-1-2
Yelka miya suyuqligi-0.5-0.6
Soglom kishi gavdasini qarshiligi 15-20 V da (3G`100)*10 Om va ortiq bo`ladi.
ODAM GAVDASINING QARSHILIGINING UNING TERISINI HOLATIGA BOG`LIQLIGI.
Terining shoxsimon qavatining jarohatlanishidan namlanishdan, doimiy terlashdan va kirlanishdan qarshiligi keskin kamayib ketadi.
Shoxsimon kavatining jarohatlanishi-kesilishi, tirnalishi, biror materialni teriga kirib qolishi va turdagi mikrojarohatlardir. Bu jarohatlar kishini qarshiligini ichki qarshiligiga (500-700 Om)tushirib kishini tok urish xavfini oshiradi.
Terining namlanishi-Namlikni solishtirma qarshiligi katta bo`lgan takdirda ham qrshilikni kamaytirib yuboradi. Quruq qo`lni tuzli suv bilan xo`llanilishi gavda qarshiligini 30-50 % distirlangan suvdan esa 15-35% ga kamaytiradi. Buni shunday izoxlash mumkin, chunki namlikni teriga tushishi undagi mineral aralashmalarni va yog` kislotalarni eritadi va organizm teri bilan elektr o`tkazuvchi bo`lib qoladi. Uzoq vaqt terining xullanib turishi uning qarshiligini umuman yo`qolishiga olib keladi. Shuning uchun ham xul qo`l bilan ishlaganda kishini tok urishdan jarohatlanishi kuchli bo`ladi.
Terlash-teri qavatida terlatish temirlarining ko`p bo`lishidir. Kishida 500 ga yaqin terlatish temirlari 1 sm teri maydoniga tug`ri keladi. Kishini ish paytida terlashi tok urishi xavfini yanada oshiradi.