O’zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti eshkak eshish nazariyasi va uslubiyati chirchiq-2020 yil

Kanoeda eshkak eshishda eshkakni ushlash, asosiy va dastlabki holatni egallashni va eshishni bajarishni o’rgatish. Kanoeda eshkak eshish quruqlikda, eshkak eshuvchining qayiqdagi asosiy holatini (turishini) egallashni o’rgatishdan boshlanadi. Yangi shug’ullanuvchiga oyoq, qo’l, gavda holati va oyoqlarga tayanib tana vaznini qanday taqsimlanishi, yostiqchani qanday qo’yish va eshkakni ushlash tushuntiriladi. Murabbiyning “DIQQAT” buyrug’i bilan yangi shug’ullanuvchi asosiy turishdan eshkakni oldinga o’tkazadi va dastlabki holatga qaytadi. Keyin dastlabki holatda to’xtash bilan eshishni bajarish immitatsiya qilinadi. Bunda harakat boshida faqat qo’llar harakati, so’ngra esa gavda harakati ham amalga oshiriladi.
Eshishni quruqlikda immitatsiya qilishni o’zlashtirgandan keyin uni o’quv apparati yoki qirg’oqda maxsus jihozlangan moslamada o’rganiladi:

1. 
   Eshishni dastlabki holatda to’xtash bilan bajarish. Dastlab eshkak harakatida qo’llar, so’ngra gavda ham qatnashadi. Suvni ilish vaqtida gavda oldinga biroz egiladi, olib o’tish oxirida to’g’irlanadi.
   
2. 
   Bo’shashish va harakat ritmini egallash uchun eshkakni oldinga o’tkazishni sekinlashtirib eshkak eshish.
   

Eshkak eshish apparatida eshishning ayrim elementlari o’rganiladi:

1. 
   Asosiy turishdan eshkakni oldinga o’tkazish bajariladi, so’ngra eshkak eshuvchi dastlabki holatga qaytadi. Mashq eshkakni oldinga o’tkazishda gavda harakatlarini egallash uchun qo’llaniladi.
   
2. 
   Asosiy turishdan eshkakni oldinga o’tkazish va suvni ilish bajariladi. So’ngra olib o’tishning oxirigacha eshkak suvdan chiqariladi va dastlabki holatga qaytiladi.
   
3. 
   Asosiy holatdan oldinga noto’liq o’tkazish bajariladi, keyin eshkak bilan suvni ilib olib o’tishning yarmida eshkak suvdan uziladi, to’g’ri boshqarilish bajariladi. Mashq olib o’tishning oxirini va to’g’ri boshqarilishni o’rganish uchun qo’llaniladi.
   

O’quv apparatida qo’llanilgan barcha mashqlar qayiqda ham qo’llanilishi mumkin.
Kanoeda eshkak eshishni ochiq suv havzasida o’rgatish kanoe qayig’ini olib chiqish va uni suvga qo’yishni o’rgatishdan boshlanadi. Qayiqlarni saqlash uchun maxsus moslamadan (stellajdan) qayiq olinadi, yelkaga bir xil muvozanatda qo’yiladi va suv havzasiga olib chiqib suvga qo’yiladi. Dastlab bittalik kanoeni ikki kishi bo’lib olib chiqish, so’ngra har bir eshkak eshuvchi qayiqni mustaqil olib chiqish o’rgatiladi. Birinchi navbatda eshkakni qayiqqa ko’ndalang holatdagi tayanchi bilan qayiqqa o’tirish o’rgatiladi. Keyin eshkak yuzasini qirg’oqqa tayanchi bilan qayiqqa o’tirish o’rgatiladi. Qayiqqa o’tirishni o’rgatishda asosiy holatga va tana vaznining qayiqqa taqsimlanishiga diqqatni qaratiladi.