O‘zbеkiston rеspublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti nukus filiali

Mashg’ulot rejasi:

1. 
   Ilmiy uslub haqida ma’lumot.
   
2. 
   Sohaviy terminlarning morfologik,sintaktik,semantik usullarda yasalishi.
   
3. 
   Sohaga oid qisqartmalar.
   
4. 
   Soha lug‘atlari.
   

TAYANCH TUSHUNCHALAR:

Ilmiy uslub,fan va texnika, daliliy munosabatlar, ilmiy xulosa, asoslanuvchi, atamalar, aniqlik, mantiqiylik, izchil, morfologik usul, sintaktik usul, semantik usul, qisqartma so‘zlar, OITS-orttirilgan immunited tanqisligi sindromi, FIFA-xalqaro futbol tashkilotlari assosatsialari,XOQ- xalqaro olimpiya qo‘mitasi.

Ilmiy uslub - Fan va texnika tili ilmiy uslub deyiladi. Daliliy munosabatlar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalarga asoslanuvchi, har bir fan sohasining o`ziga xos atamalariga tayanuvchi, fikrni aniq va mantiqiy izchil bayon qiluvchi uslub ilmiy uslubdir.

Tilning ma’lum sathidagina qo‘llanilib, ma’lum bir so‘z yoki so‘z birikmasining ma’nosini xususiy ma’no bilan ifodalab beruvchi so‘z yoki so‘z birikmasi termin deyiladi. Har bir soha terminlarining o’z yasovchi qo’shimchalari. Bir komponenti ma’nosi ko’chgan so’zdan, qolgani esa shu soha terminidan iborat lug’aviy birliklar hisoblanadi. “atama” so’zini “termin” tushunchasi ma’nosida qo’llaganimizda, uni umuman narsa-predmetlar, voqea-hodisalarning nomi sifatida emas, balki aniq bir ilmiy tushunchani ifodalaydigan va ma’lum bir fan sohasiga tegishli bo’lgan birliklarni anglashimiz lozim.  Morfologik usul bilan termin yasashda o‘zak –negizga so‘z yasovchi qo‘shimchalar qo‘shiladi va yangi terminlar hosil qilinadi.Iste’molchi,tadbirkor,mulkdor,shartnoma,taqsimot,bojxona. Sintaktik usul bilan termin yasashda birikmali terminlarhosil qilinadi:ot+ot=bozor narx,yer rentasi;sifat+ot=yalpi mahsulot,sof daromad;sifatdosh+ot=cheklangan xarajat,kechiktirilgan talab,uyushgan narxlar. Semantik usul bilan termin yasashda ma’no ko‘chishining metofora usuli asosiy rolni o‘ynaydi:yig’ma ko‘rsatkich,kreditning elastikligi,kapital sig’imi, undirilgan pul,pul massasi.