O’zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа`limi vаzirligi



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet88/100
Sana02.01.2022
Hajmi0,6 Mb.
#307813
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   100
Bog'liq
Jahon Adabiyoti Ma'ruzalar Matni

JOVANNI BOKKACHCHO
(1313-1375)
Italiya   Uygonish   davri   adabiyoti   Jovanni   Bokkachcho   ijodi   misolida   yanada
balandrok chuqqiga ko`tarildi. Jovanni Bokkachcho, ayniqsa novellachilikda juda katta
muvaffaqiyatlarga   erishib,   «Dekameron»   asari   bilan   dunyoga   tanildi.   U   Petrarkaning
kichik   zamondoshi   edi.   Bokkachcho   Umum   ovrupa   gumanistik   madaniyatining   ham
asoschisi sifatida ham yuksak qadrlanadi.
Bokkachcho   Uyg`onish   davri   gumanizmida   o`ziga   xos   bir   tarzda   kirib   keldi.
O`zining asarlarida Uyg`onish davri insonparvarligini hayot bilan mustahkam bog`lashga
harakat qilganligi bilan alohida ajralib turadi. Ayniqsa, Bokkachcho o`sha davr adabiyotida
hali   unchalik   ko`zga   tashlanmaydigan   novella   janriga   mustahkam   asos   solib,   yuqori
bosqichga ko`tardi. Uyg`onish davri novellasining asoschisi sifatida jahonga tanildi.
Bokkachcho   birinchi   bo`lib   o`zining   mashhur   «Dekameron»   asarida   Uyg`onish
davri gumanizmining inqilobiy ruhiyatini jahonga taratdi.
Jovanni   Bokkachcho   1313-yilda   Florentsiyada   savdogar   Bokkachcho   di   Kellino
oilasida   dunyoga   kelgan.Onasining   vafotidan   so`ng   1330-yilda   Bokkachcho   Neapolda
o`sib ulg`aydi. U yoshlikdan badiiy adabiyotga qiziqadi. U ayniqsa, antik dunyo shoirlari
ijodini berilib uqiydi.
Bokkachcho   ilk   ijodi   davrlarida   «Filokolo»   romaninin   (1338),   «Filostrato»
poemasini (1338), «Ameto» cho`ponlik poeziyasini (1341), «Fezolan parilari» poemasini
1345-1346 «Fyametta» (1348) psixologik ramanini yozdi. Lekin bu asarlarning hammasi
Bokkachchoga uning eng muhim va eng oliy asari «Dekameron» (1352-1354) hikoyalar
to`plamini   yozishga   badiiy   mashqlar   sifatida   xizmat   qildi.   (Dekameronni   1348-1351-
yillarda yozilganligi haqidagi manbalar ham uchraydi).
Bokkachchoning «Dekameron» asari Uyg`onish davri realizmining ulkan yutug`i
edi, chunki u diniy asketizmga qattiq ayovsiz zarba bergan Uyg`onish davrining ilk asari
bo`lib qoldi.
O`z   dunyoqarashi   buyicha   respublikachilar   tarafdori   bo`lgan   Bokkachcho
«Dekameron»   asarida   xalq   og`zaki   ijodining   eng   yaxshi   namunalaridan   foydalangan
holda,   xalq   madaniy   an'analariga   yaqin   turuvchi   marrada   turadi.   «Dekameron»   so`zi
grekcha bo`lib, o`n kunlik ma'noni beradi.Florentsiyada tarqalgan o`latdan omon qolish
98


Aim.uz
istagida   uning   chekkasidagi   bog`i   Eramga   kelgan   yetti   qiz   va   uch   yigit   bu   yerda   un
turadilar   va   vaqtini   hikoya   aytish   bilan,   ya'ni   aql-idrok   bilan   o`latni   yengishga   qaror
qiladilar. «Dekameron» bu o`lat davridagi yigitqkizlarning aysh-ishrati emas, balki eski
dunyoning yemirilishi ramzini ham beradigan badiiy ko`rinishdir. Qolaversa, asarda 1348-
yilda Florentsiyada o`lat bo`lib o`tganligi ham tarixdan ma'lum.
«Dekameron»dagi     hikoyachi   yigit   va   qizlar   nihoyatda   inoqlik   va   mustahkam
ittifoqlikda bo`lib, o`z hayotlarini poeziya og`ushida, erkin va xursandchilik dunyosida
o`tkazadilar.   Ular   o`rtasidagi   bunday   mustahkam   ittifoqning   bo`lishi   esa   shahardagi
hayotning o`lat natijasida izdan chiqishi bilan izohlanadi, chunki insonlar boshiga og`ir
kulfat ularni bir-biriga mahkam jipslashtirgan edi.
«Dekmeron» hikoyalarida chin sevgini ulug`lash, ba'zi bir ruhoniylarning noto`g`ri
hatti-harakatlarini qoralash, oddiy kishilarni yonini olish, kuchli jaranglaydi.
Bokkachcho   chuqur   insoniy   tuyg`ularini   ulug`lab,   Uyg`onish   davri   gumanizmi
bayrog`ini yanada balandga ko`tardi.
«Dekameron»   burjua   egoizmiga,   boylikni   intilish,   maishatparastlik   va
ahloqsizliklarga keskin zarba beruvchi asar sifatida ham tarixda mangu qoldi.

Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   100




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish