O’zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа`limi vаzirligi

ILYA CHAVCHAVADZE (1837-1907)
Gruzin   klassik   adabiyotining   yirik   vakilia   Chavchavadze   Kaxetiyaning   Kvareli
qishlog`ida  knyaz  oiladsida   tug`ilgan. Avval  Tbilisidagi   pansionda,   keyin  gimnaziyada
tahsil oldi. So`ngra Peterburg universitetining huquq  fakultetida o`qidi. Gruziyaga qaytib
kelgach u otasidan qolgan yerlarning asosiy qismini dehqonlarga bo`lib beradi va 1874-
yilda Tbilisiga ishga jo`naydi. Tbilisida   xususiy maktab ochib bolalarga tahsil bergana
ma’rifatparvar   inson   sifatida   gazeta   va   jurnallarni   nashr   ettiradi,   teatrlarning   rivojiga
ko`maklashadi.   Gruziya   ziyolilaridan   tashkil   topgan   «Pirveli   dasi»   («Birinchi   guruh»)
madaniy o`chog`ining boshidaa turardi. Talabalik yillaridayoq «Kvareli tog`larida» she’ri
bilan   mashhur   bo`lgana   tez   orada   mashhur   shoir,  dramaturg   sifatida   shuhrat   qozondi.
Adolatsizlikka qarshi kurashni yoqlagan shoir  ketma-ket «Qochoq Koko», «Tilanchining
hikoyasi» asarlarini chop ettirdi. Vatanparvar shoir 1907-yilda podsho josuslari tomonidan
o`ldirilgan.a   Chavchavadze   –   ozodlik   kuychisi.   U   yurtining   ozod   bo`lishi,   millatning
ravnaq topishini eng  oliy  baxt deb biladi:
Dunyo yo`llarida men ham yo`lovchi,
Xalqqa o`g`il qildi meni osmon.
Tangriga do`st bo`lsam, buning bor vaji:
Boshlay insonlarni erkinlik tomon.
Yo`lovchiday o`zini tasavvur qilgan shoir insonlarni erkinlik tomon boshlashga harakat 
qiladi:
Toinki, bu xalqning tashvishi, g`ami-
Menga o`z qayg`umdan og`ir tuyilsin.
Toki, gruzinlar dardi, alami-
Erigan ma’danday ruhga quyilsin.
Shoirning she’rlari ixcham, ortiqcha mubolag`asiz. Eng muhimi, shoir aytmoqchi bo`lgan
g`oya yaqqol ufurib turadi.
Chakalazor ohista:
«Yasha!» deya shovqinlar.
Hamda myus tol navda,
Armon bilan qon yig`lar.
Gul-lolalar ochilgan,
Tog` sirti-yu qir chaman.
Sen ham qachon, ey Vatan,
Chaman bo`lib gullaysan?