O’zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа`limi vаzirligi



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet81/100
Sana02.01.2022
Hajmi0,6 Mb.
#307813
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   100
Bog'liq
Jahon Adabiyoti Ma'ruzalar Matni

 
adolat   va  erkinlik   sha’nga   o`qiladigan   tahsin   va   maqtovlar   -   haqiqatan  ham
tinglovchilarda kuchli taassurot qoldirib, ishning
 
notiq foydasiga hal qilinishini ta’min
etardi.   Biroq   Sitseronning   notiqlik   nafosati   faqatgina   tantanali   so`zlar   doirasi   bilan
chegaralanib   qolmaydi.   Uning   nutqlarida   ulug`vor   uslub   bilan   birga  oddiy   iboralar,
mo`’tadil tasvirlar bab-baravar qadam tashlab boradi. Biz hatto yolg`iz bir nutq davomida
salobatli so`zlarning hazil-mutoyiba bilan, ehtirosli qizg`in xitoblarning oddiy va beozor
muloyimlik bilan galma-gal almashib turishini juda ko`p uchratamiz. Bir maromda oqqan
so`z bilan tinglovchini toliqtirib qo`ymaslik uchun so`z davomida ko`tarinki uslubni bir
parda   pasaytirib,   sud   ishiga   aloqador   bo`lgan   kishilarning   goh   salbiy,  goh   ijobiy
xarakteristikasini berish, ilgari o`tgan mashhur zotlar haqidagi biron latifani eslatib ketish,
lozim bo`lib qolsa ba’zi bir hayotiy manzaralarni, dramatik voqealarni tasvirlab o`tish, yo
bo`lmasa, o`rniga qarab, qandaydir biron hikmatli so`z, maqol yoki qochiriq gapni qistirib
ketish - Sitseronning eng sevgan  usullaridandir. Bu xildagi ijobiy vositalar barobarida
ba’zi  bir   zo`raki,   yasama   holatlarni,   mubolag`ador   gaplarni   xam   Sitseron  nutqlarida
uchratish mumkin. CHunonchi, Katilinaga qarshi aytilgan nutqida Sitseron bu odamning
go`yo Rimga o`n ikki tomondan  o`t qo`ymoqchi bo`lganini, halol kishilarning bittasini
ham tirik qoldirmaslikka qasd qilganini ko`pirtirib gapiradi. Ba’zi kezlarda aybdorning
himoyasiga   oxirgi   so`zni   aytayotganida   behosdan   to`xtalib,   bamisoli   sahnadagi   artist
singari   yig`lamsirash,   yo  bo`lmasa   gunohkorning   qizchasi   yoki   o`g`ilchasini   baland
ko`targan  holda   xo`rsinib-xo`rsinib   sudlardan   bolaning   otasiga   rahm   qilishni   o`tinib
so`rash hodisalari ham Sitseron faoliyatida onda-sonda uchrab turadigan holdir.
Sitseron   o`zining   har   bir   nutqini   yozishga   o`tirganida,   bu   nutqning   faqatgina
mazmundorligiga,   jumlalarning   to`g`riligi,   so`zlarning   rango-rangligiga   e’tibor   qilish
bilan kifoyalanmasdan, tilining ohangdor bo`lishiga ham katta ahamiyat bergan. Lotin
nazmida birinchi marta vazn sistemasini qo`llab bu sohada ajoyib natijalarga erishgan
kishi Sitserondir.
Nihoyat, Rim respublikasining so`nggi yillari, zamonasining atoqli davlat arboblari,
muallifning   yor-do`stlari,   shaxsiy   hayoti,   tabiati,   sevinch   va   tashvishlari   haqida
qimmatbaho ma’lumotlar beradigan manbalardan yana biri - Sitseronning maktublaridir.
Shu   bilan   birga   Sitseron   uslubining   boshqa   asarlarda   ko`rinmagan   ba’zi   bir   nozik
tomonlarini   faqatgina   uning   maktublarida   uchratish   mumkin.   Har   bir   xatning   qanday
odam nomiga yozilayotganligiga qarab, ularning ohangi ham turlicha bo`ladi. Masalan,
sezar,  Pompey   yoki   shularga   o`xshash   yirik   davlat   arboblariga   yozilgan   maktublarda
muallif   o`zini   odob,   sadoqat   va   mutanosiblik   doirasida   ushlasa,   qarindosh-urug`lari,
85


Aim.uz
yoronlari   va   sirdosh   kishilariga   yuborgan

Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   100




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish