O‘zbekiston Respublikasi Хalq ta’limi vazirligi tasdiqlagan тoshkenт 2005

Laboratoriya ishi № 12.

Ikki va uch valentli temir tuzlarini bilib olish.

1. 
   Probirkaga yangi tayyorlangan FeSO₄ eritmasidan 3-5 tomchi quying va uning ustiga qizil kon tuzi K₃[Fe(CN)₆] eritmasidan bir necha tomchi qo‘shing. Тurnbul zangori cho‘kmasi Fe₃[Fe(CN)₆]₂ hosil bo‘lishini kuzating. Reaksiya tenglamasini yozing. Bu reaksiya eritmada Fe^2 ioni borligini bilib olish uchun sifat reaksiya xisoblanadi.
   
2. 
   a) Probirkaga temir (III)-xlorid eritmasidan 2-3 tomchi quying va ustiga sariq qon tuzi K₄[Fe(CN)₆] eritmasidan bir tomchi tomizing. Berlin lazuri cho‘kmasi Fe₄[Fe(CN)₆]₃ hosil bo‘lishini kuzating. Reaksiya tenglamasini molekulyar va ionli ko‘rinishda yozing. b) Probirkaga FeCl₃ eritmasidan 5-6 tomchi 0,01 m kaliy yoki ammoniy rodanid eritmasidan tomizing. Eritma temir (III)-rodanid Fe(SCN)₃ hosil bo‘lganligi tufayli to‘q qizil tusga bo‘yaladi. Reaksiya tenglamasini molekulyar va ionli ko‘rinishda yozing.
   
3. 
   a) va b) reaksiyalar Fe^3 ioni uchun sifat reaksiyasi hisoblanadi.
   

Topshiriq:

1. 
   Sodir bo‘lgan hodisalarni izohlang.
   
2. 
   Тegishli reaksiya tenglamalarini yozing.
   

Mustaqil yechish uchun masala va mashqlar

1. 
   Temirdan foydalanib qanday qilib temir (II)-gidroksid va temir (III)-gidroksid olish mumkin? Reaksiya tenglamalarini yozing.
   
2. 
   14 g temirni suyultirilgan sul’fat kislotada eritish yo‘li bilan qancha temir kuporosi olish mumkin?
   
3. 
   48 t temir (III)-oksidni to‘liq qaytarish uchun n.sh.da o‘lchangan qancha hajm uglerod (II)-oksid kerak?
   
4. 
   Quyidagi o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reaksiya tenglamalarini yozing:
   
   1. 
      FeSO₄  Fe(OH)₂  FeO  Fe  FeCl₃  Fe(OH)₃  Fe₂(SO₄)₃
      
   2. 
      Fe₂O₃  Fe  FeSO₄  Fe(OH)₂  ?  Fe  Fe(OH)₃
      
   3. 
      FeSO₄  Fe₂(SO₄)₃  Fe(OH)₃  Fe₂O₃  Fe  FeSO₄
      

Uyga vazifa:

1. 
   Darslik va qo‘shimcha adabiyotlardan foydalangan holda temir va temir birikmalarining ishlatilishini aks ettiruvchi sxema tayyorlang.
   
2.