O`zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini



Download 259,43 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/2
Sana29.01.2022
Hajmi259,43 Kb.
#419067
  1   2
Bog'liq
2 5453909721985586258



 
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI 
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI 

"Kompyuter tarmoqlari ” fanidan 


Mavzu: 
Wan tarmog’ida qo’llaniladigan asosiy qurilmalar 

Bajardi: TTKT 305_19-guruh talabasi


Temirov Ibrohim 
SAMARQAND – 2021 


 
 
 
Reja: 
1.
Wide Area Network (WAN) haqida umummiy ma`lumot. 


2.
Global kompyuter tarmoqlari
3.
WAN tarmog’ida qo’llaniladigan asosiy qurilmalar
WAN (keng tarmoqli tarmoq) - shaharlar, davlatlar yoki mamlakatlar kabi katta 
geografik hududlarni qamrab oluvchi aloqa tarmog'idir. Ular biznesning ayrim 
qismlarini ulashish uchun shaxsiy bo'lishi mumkin yoki ular kichikroq tarmoqlarni 
birbiriga ulash uchun ko'proq jamoatchilikka ega bo'lishi mumkin.
WANning Internetni butun dunyodagi eng katta WAN bo'lganligi haqida o'ylashning 
eng oson usuli. Internet WAN, chunki internet provayderlardan foydalanish orqali 
ko'plab kichikroq mahalliy tarmoqlar (LAN) yoki metro tarmoqlari (MAN) ulanadi.
Kichik miqyosda, biznesda bulut xizmatlaridan, uning shtab-kvartirasidan va kichik 
filiallaridan tashkil topgan WAN bo'lishi mumkin. WAN, bu holda, biznesning barcha 
bo'limlarini bir-biriga ulash uchun ishlatiladi.
WAN qanday qo'shilishidan qat'iy nazar yoki tarmoqlar qanchalik uzoqda bo'lsa, 
yakuniy natijalar har doim turli joylardan turli xil kichik tarmoqlarni bir-biri bilan 
muloqotga imkon berishga mo'ljallangan.
WAN qisqartmasi ba'zan simsiz tarmoqni aniqlash uchun ishlatiladi, ammo u WLANga 
ko`ra qisqartiriladi.
WAN tarmoqlari uy yoki korporativ intranetlardan ancha qimmat.
Xalqaro va boshqa hududiy chegaralarni kesib o'tuvchi WANlar turli yuridik 
yurisdiktsiyalarga kiradi. Hukumatlar o'rtasida mulk huquqi va tarmoqdan foydalanish 
cheklovlari haqida tortishuvlar bo'lishi mumkin.
Global WANlar qit'alararo muloqot qilish uchun dengiz osti tarmoq kabellaridan 
foydalanishni talab qiladi. Sobiq kabellar sabotaj va shuningdek kema va ob-havo 


sharoiti bilan bevosita buzilmaydi. Er osti stantsiyalariga nisbatan dengiz sathidagi 
kabellar ko'p vaqt sarflashadi va ta'mirlash uchun juda ko'p xarajatlarga ega.
WAN qanday ulanadi
WANs, aniqrog'i, LANlardan ko'ra ko'proq masofani qamrab olgandan buyon 
WANning turli qismlarinivirtual xususiy tarmoq(VPN) orqali ulash mantiqan. Bu 
ma'lumotlarning uzatilishi Internet orqali amalga oshirilishi zarur bo'lgan saytlar 
orasidagi himoyalangan aloqalarni ta'minlaydi.
VPN'lar korporativ foydalanish uchun oqilona darajadagi xavfsizlikni ta'minlasalar 
ham, umumiy internet aloqasi har doim alohida WAN ulanishining mumkin bo'lgan 
ishlash darajalarini ta'minlamaydi. Shu sababli, WAN ulanishlari o'rtasidagi aloqani 
engillashtirish uchun optik tolali kabellar ba'zan qo'llaniladi.
Global kompyuter tarmoqlari (Wide Area Networks, WAN) yoki territorial kompyuter 
tarmoqlar – tomonidan ko’rsatiladigan xizmatlardan, katta-katta xududlarga yoyilib 
ketgan ko’p sonli abonentlar foydalanadilar. Bu xududlarning chegaralari – viloyat, 
region, mamlakat, kontinent chegaralaridan iborat bo’lishi yoki yer yuzi bo’ylab 
yoyilgan bolishi mumkin.
Global kompyuter tarmog’ining keng tarqalgan umumiy tuzilish chizmasi 1-rasmda 
keltirilgan ko’rinishga ega. Bunda: 
S
(
switch
) - kommutatorlar, 
K
- kompyuterlar, 
R
(
router
) - marshrutizatorlar, 
MUX
(
multiplexor
) - multipleksor, 
UNI
(
User
-
Network
Interface
) – foydalanuvchi-tarmoq interfeysi va 
NNI
(
Network
-
Network
Interface
) – 
tarmoq-tarmoq interfeysi, 
PBX
- ofis ATSi va kichkina qora rangli to’rtburchakchalar 
esa 
DCE
qurilmalari, ya’ni modemlardir.
Bunday tarmoq alohida ajratilgan aloqa kanallari asosida quriladi. Aloqa kanallari 
kommutatorlar – 
S
, yordamida birlashtiriladi. Bu kommutatorlar 
paketlarni 
kommutatsiyalash markazlari
(
PKM
) deb ham ataladi, ya’ni ular aynan paketlarni 
kommutatsiyalashni amalga oshiradilar.
1-rasmda keltirilgan global kompyuter tarmog’i kompyuter trafigi uchun qulay 
hisoblangan, paketlarni kommutatsiyalash rejimida ishlaydi. Lokal kompyuter 


tarmoqlarini korporativ tarmoqqa birlashtirish uchun bu rejimning afzalligini vaqt 
birligida uzatilyotgan ma’lumotlarning hajmi, hamda bunda tarmoqda ko’rsatilayotgan 
xizmatlar narxining 2-3 marta arzon ekanligi ham isbotlaydi. Ko’p joylarda yuqoridagi 
rasmda keltirilgan ko’rinishdagi tarmoqlarni qurish imkoniyatlari mavjud 
bo’lavermaydi. Shuning uchun lokal tarmoqlarni o’zaro bog’lash uchun o’sha joyda bor 
bo’lgan aloqa kanallaridan ham foydalanishga to’g’ri keladi. Qanday aloqa
kanallaridan foydalanilishiga qarab, global tarmoqlarning quyidagi xillarini ko’rsatish 
mumkin:
1.
Alohida ajratilgan kanallardan foydalanuvchi global tarmoqlar.
2.
Kanallarni kommutatsiyalash asosida ishlovchi global tarmoqlar.3. Paketlarni 
kommutatsiyalash asosida ishlovchi global tarmoqlar.
1-rasm. Global tarmoq strukturasining namunasi.
1-jadvalda paketlarni kommutatsiyalash asosida ishlovchi global kompyuter
tarmoqlarining ko’rsatgichlari keltirilgan

1-jadval. 



Download 259,43 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish