O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al‑xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti telekomunikatsiya texnologiyalari fakulteti

1.3.7. Klasslar

Klass – bu dasturchi tomonidan ixtiyoriy kiritilgan mavjud tiplar asosida yaratilgan strukturalangan toifa hisoblanadi. Klasslar lokal va global o‘zgaruvchilar va ular ustida amal bajaradigan funksiyalar to‘plamidan iborat bo‘lishi mumkin. Klasslar quyidagicha tasvirlanadi:

class klass_nomi{
;

};
Klasslarga oid misol:
#include
using namespace std;
class daraxt
{
public:
unsigned int uzunligi ;
unsigned int yoshi;
int o_sish(int i){
i++;
return i;
};
};
int main()
{
int k=2;
daraxt olma_daraxt;
olma_daraxt.uzunligi=5;
olma_daraxt.yoshi=7;
cout<
system("pause");
}
Natija: 3


Ishni bajarishga namuna

Berilgan topshiriq variantlariga o‘xshash bo‘lgan bitta masalani bajarib ko‘ramiz. Quyidagicha masala qo‘yilgan: Berilgan familiyalardan imlo qoidasiga mos ravishda ismlar hosil qiling.

Algoritm

1. 
   Familiya kiritilishini so‘rash.
   
2. 
   Kiritilgan familiya uzunligini o‘lchash.
   
3. 
   Familiya oxirgi va oxiridan 1 ta oldingi simvolini tekshirish, ya’ni familiya oxiri “ev” bilan tugasa, satrning oxirgi 3 ta simvolini o‘chirish va 7-qadamga o‘tish, aks holda 4-qadamga o‘tish.
   
4. 
   Familiya oxirgi va oxiridan 1 ta oldingi simvolini tekshirish, ya’ni familiya oxiri “ov” bilan tugasa, satrning oxirgi 2 ta simvolini o‘chirish va 7-qadamga o‘tish, aks holda 5-qadamga o‘tish.
   
5. 
   Familiya oxirgi va oxiridan 2 ta oldingi simvolini tekshirish, ya’ni familiya oxiri “eva” bilan tugasa, satrning oxirgi 4 ta simvolini o‘chirish va 7-qadamga o‘tish, aks holda 6 qadamga o‘tish.
   
6. 
   Familiya oxirgi va oxiridan 2 ta oldingi simvolini tekshirish, ya’ni familiya oxiri “ova” bilan tugasa, satrning oxirgi 3 ta simvolini o‘chirish va 7-qadamga o‘tish.
   
7. 
   Hosil bo‘lgan ismni ekranga chiqarish.
   

Talabalar algoritmni so‘z bilan yoki blok-sxema ko‘rinishida ifodalashlari mumkin.
Dastur kodi:
#include
#include
using namespace std;
int main(){
int l;
char a[100];
cout << " Familiyani kiriting: ";
gets(a);
l=strlen(a);
if(a[l-1] == 'v' && a[l-2] == 'e'){ l = l-3; }


if(a[l-1] == 'v' && a[l-2] == 'o'){ l = l-2; }
if(a[l-1] == 'a' && a[l-3] == 'e'){ l = l-4; }
if(a[l-1] == 'a' && a[l-3] == 'o'){ l = l-3; }
cout << "\n Natija: \n ";
for(int i = 0; i < l; i++)
cout<
getch();
}
Dastur natijasi:
Familiyani kiriting: Axmadaliyev
Axmadali