O‘zbеkiston rеspublikasi axborot tеxnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axborot tеxnologiyalari univеrsitеti samarqand filiali

Ichki kalit – bunda kalit yozuvning bir maydoni sifatida jadvalda saqlanadi.
Ketma-ket _idiruv - bunda ma’lumotlar butun jadval bo’yicha operativ xotirada kichik adresdan boshlab, to katta adresgacha ketma-ket qarab chiqiladi. Mazkur ko’rinishdagi qidiruv agar ma’lumotlar tartibsiz yoki ular tuzilishi noaniq bo’lganda qo’llaniladi.
Ketma-ket qidiruv algoritmi samaradorligi - Mmin = 1, Mmax = n. Agar ma’lumotlar massiv yacheykasida bir hil extimollik bilan taqsimlangan bo’lsa, u holda Mo’r ≈ (n + 1)/2 bo’ladi.
Indeksli ketma-ket qidiruv - mazkur ko’rinishdagi qidiruv amalga oshirilayotganda ikkita jadval tashkil qilinadi: o’z kalitiga ega ma’lumotlar jadvali (o’sish tartibida tartiblangan) va indekslar jadvali, bu xam ma’lumotlar kalitidan iborat-u, lekin bu kalitlar asosiy jadvaldan aniq bir interval orqali olinadi. Boshida berilgan argument bo’yicha ketma-ket qidiruv indekslar jadvalida amalga oshiriladi. Qachonki, biz berilgan kalitdan kichik kalitni aniqlaganimizda, asosiy jadvalda qidiruvni quyi chegarasini, keyin esa yuqori chegarani o’rnatamiz.
Indeksli ketma-ket qidiruvni samaradorligi - Q = √n +1.
Qidir uv jadvalini qayta tartiblash – bunda tuzilmani tashkil etuvchi elementlar jadvalga ma’lum bir qoida bo’yicha qayta joylashtiriladi. Buni amalga oshirish bo’yicha, asosan, ikki hil yondashuv mavjud: topilgan elementni ro’yxat boshiga qo’yish va transpozisiya.
Transpozisiya usuli – bunda topilgan element ro’xatda bitta oldingi element bilan o’rin almashtiriladi.
Binar qidiruv – oraliqni teng ikkiga bo’lish orqali qidiruvni amalga oshirish. Mazkur ko’rinishdagi qidiruvni tadbiq etish uchun ma’lumotlar jadvalini tashkil etuvchi elementlar o’sish tartibida joylashgan bo’lishlari lozim. Faraz qilaylik, ma’lumotlar jadvali massiv ko’rinishida berilgan bo’lsin, u holda uning ishlash tamoyili quyidagicha massiv o’rtasidagi element olinadi va u X qidiruv argumenti bilan taqqoslanadi, agar ular teng bo’lsa, u holda qidiruv yakunlanadi; agar tanlangan element kaliti qidirilayotgan element kalitidan kichik bo’lsa, u holda navbatdagi qidiruv jarayonidan tanlangan elementgacha bo’lgan elementlar chiqarib yuboriladi va aksincha.