O„zbekiston respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo„mitasi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

 
1.3.7. Klasslar 
 
Klass  –  bu  dasturchi  tomonidan  ixtiyoriy  kiritilgan  mavjud  tiplar  asosida 
yaratilgan  strukturalangan  toifa  hisoblanadi.  Klasslar  lokal  va  global 
o„zgaruvchilar  va  ular  ustida  amal  bajaradigan  funksiyalar  to„plamidan  iborat 
bo„lishi mumkin. Klasslar quyidagicha tasvirlanadi: 
class klass_nomi{ 
         ; 
          
}; 

---

 
28 
Klasslarga oid misol: 
#include  
using namespace std; 
class daraxt 
{ 
 public: 
     unsigned int uzunligi ; 
     unsigned int yoshi; 
 int o_sish(int i){ 
     i++; 
     return i; 
     }; 
}; 
int main() 
{ 
    int k=2; 
    daraxt olma_daraxt; 
    olma_daraxt.uzunligi=5; 
    olma_daraxt.yoshi=7; 
    cout<
   system("pause"); 
} 
Natija: 
3 
 
Ishni bajarishga namuna 
 
Berilgan  topshiriq  variantlariga  o„xshash  bo„lgan  bitta  masalani  bajarib 
ko„ramiz.  Quyidagicha  masala  qo„yilgan:  Berilgan  familiyalardan  imlo  qoidasiga 
mos ravishda ismlar hosil qiling. 
 

---

 
29 
 
Algoritm 
1.
 
Familiya kiritilishini so„rash. 
2.
 
Kiritilgan familiya uzunligini o„lchash. 
3.
 
Familiya  oxirgi  va  oxiridan  1  ta  oldingi  simvolini  tekshirish,  ya‟ni 
familiya  oxiri  “
ev
”  bilan  tugasa,  satrning  oxirgi  3  ta  simvolini  o„chirish  va                      
7-qadamga o„tish, aks holda 4-qadamga o„tish. 
4.
 
Familiya  oxirgi  va  oxiridan  1  ta  oldingi  simvolini  tekshirish,  ya‟ni 
familiya  oxiri  “
ov
”  bilan  tugasa,  satrning  oxirgi  2  ta  simvolini  o„chirish  va              
7-qadamga o„tish, aks holda 5-qadamga o„tish. 
5.
 
Familiya  oxirgi  va  oxiridan  2  ta  oldingi  simvolini  tekshirish,  ya‟ni 
familiya  oxiri  “
eva
”  bilan  tugasa,  satrning  oxirgi  4  ta  simvolini  o„chirish  va                
7-qadamga o„tish, aks holda 6 qadamga o„tish. 
6.
 
Familiya  oxirgi  va  oxiridan  2  ta  oldingi  simvolini  tekshirish,  ya‟ni 
familiya  oxiri  “
ova
”  bilan  tugasa,  satrning  oxirgi  3  ta  simvolini  o„chirish  va                   
7-qadamga o„tish. 
7.
 
Hosil bo„lgan ismni ekranga chiqarish. 
Talabalar  algoritmni  so„z  bilan  yoki  blok-sxema  ko„rinishida  ifodalashlari 
mumkin. 
Dastur kodi
: 
#include 
#include 
using namespace std; 
int main(){ 
    int l; 
    char a[100]; 
    cout << " Familiyani kiriting: "; 
    gets(a); 
    l=strlen(a); 
    if(a[l-1] == 'v' && a[l-2] == 'e'){ l = l-3; } 
 

---

 
30 
    if(a[l-1] == 'v' && a[l-2] == 'o'){ l = l-2; } 
    if(a[l-1] == 'a' && a[l-3] == 'e'){ l = l-4; } 
    if(a[l-1] == 'a' && a[l-3] == 'o'){ l = l-3; } 
    cout << "\n Natija: \n "; 
    for(int i = 0; i < l; i++)  
                 cout<
    getch(); 
    }  
Dastur natijasi
: 
Familiyani kiriting: Axmadaliyev 
 Axmadali