O„zbekiston respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo„mitasi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Tuzuvchilar: 
 t.f.n.  Akbaraliyev  B.B.        
ass. Yusupova Z.Dj.  
 
Taqrizchilar:                                                     prof.,t.f.d. Yaqubov M.C. 
                                                                 dotsent,t.f.n. Xudayberdiyev M.X. 
 
 
Uslubiy  ko„rsatma  Axborot  texnologiyalarining  dasturiy  ta‟minoti 
kafedrasining  2012  yil    4  dekabrida  o„tkazilgan  majlisida  ko„rilgan  va 
tasdiqlangan.  
  
Dasturiy injiniring  fakulteti ilmiy-uslubiy kengashi ruxsati bilan chop etildi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti, 2013 yil 

---

 
3 
 
MUNDARIJA 
 
KIRISH……………………………………………………………….......... 
TASHKILIY-USLUBIY KO„RSATMALAR……………………………... 
 
4 
5 
1-laboratoriya  ishi.  MA‟LUMOTLARNING  ODDIY  SOZLANGAN 
TOIFALARI…………...……………………………………………………  7 
2-laboratoriya ishi. YARIMSTATIK MA‟LUMOTLAR TUZILMASI…...  33 
3-laboratoriya  ishi.  DINAMIK  MA‟LUMOTLAR  TUZILMASINI 
TADQIQ QILISH…………………...…………...…………………………  47 
4-laboratoriya ishi. DARAXTSIMON TUZILMALAR……………..…… 
63 
5-laboratoriya ishi. QIDIRUV USULLARINI TADQIQ QILISH…………  95 
6-tajriba ishi. MA‟LUMOTLARNI SARALASH USULLARI....................  111 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………………………...  126 
 

---

 
4 
KIRISH 
 
Ushbu  uslubiy  ko„rsatma  “Informatika  va  axborot  texnologiyalari  (sohalar 
bo„yicha)”  yo„nalishi  2-bosqich  talabalari  uchun  mo„ljallangan  bo„lib, 
“Ma‟lumotlar  tuzilmasi  va  algoritmlar”  fanidan  bilim,  malaka  va  ko„nikmalarini 
oshirishda  hamda  tajriba  ishlarini  bajarishda  foydalanilishi  mumkin.  Uslubiy 
ko„rsatma 6 ta tajriba ishi va foydalanilgan adabiyotlar ro„yhatidan tashkil topgan.  
1-tajriba  ishida  C++  tilida  ma‟lumotlarning  oddiy  sozlangan  va  keltirilgan 
toifalari haqida va ularga oid misollar keltirilgan.  
2-tajriba ishida yarimstatik ma‟lumotlar tuzilmasi navbat, stek va dek haqida 
qisqacha  nazariy  bilimlar  va  ularni  C++  tilida  e‟lon  qilish,  ular  ustida  amallar 
bajarishga oid misollar keltirilgan.  
3-tajriba  ishida  dinamik  ma‟lumotlar  tuzilmasi,  ya‟ni,  bir  bog„lamli 
ro„yhatlar,  ularni  e‟lon  qilish  va  ustida  amallar  bajarishga  oid  misollar  va 
algoritmlarga mo„ljallangan.  
4-tajriba ishida daraxtsimon ma‟lumotlar tuzilmasi, binar daraxtlar va ularni 
e‟lon  qilish,  uni  ustida  amal  bajarish  algoritmlari  va  misol  uchun  dastur  kodlari 
keltirilgan. 
5-tajriba ishida tuzilmadan biror kalit bo„yicha elementni qidirish usullari va 
qidiruvni optimallashtirish yo„llari va algoritmlar misollar bilan taqdim etiladi. 
6-tajriba  ishida  tuzilmalarni  saralash  usullaridan  ayrimlarining  algoritmlari 
va misollar keltirilgan.  
Har  bir  tajriba  ishi  oxirida  shu  mavzuga  oid  talabalar  uchun  topshiriq 
variantlari  va  topshiriqni  bajarishga  namuna,  unda  esa  variantlarga  o„xshash 
bo„lgan bitta misolning to„liq dasturi berilgan. 
Uslubiy ko„rsatma oxirida foydalanilgan adabiyotlar ro„yhati keltirilgan. 
 
 

---

 
5