O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi

Xalqaro 
jamg„armasi
 
mavjud bo‗lib, ushbu loyiha asosida mamlakatimizda qishloq 
xo‗jaligini 
rivojlantirish 
maqsadida 
O‗zbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining 2018 yil 20 noyabrdagi ―Qishloq xo‗jaligini rivojlantirish 
xalqaro jamg‗armasi ishtirokida ―Qishloq xo‗jaligini divyersifikatsiya va 
modernizatsiya qilish‖ loyihasini amalga oshirish chora-tadbirlari 
to‗g‗risida‖gi qarori bilan qishloq xo‗jaligi mahsulotlari ishlab chiqarishni 
divyersifikatsiya qilish, dehqon va fermer xo‗jaliklarini qo‗shilgan qiymat 
yaratishning zamonaviy zanjirlariga samarali integratsiyalash va ularning 
moliyaviy barqarorligini oshirish hamda Qishloq xo‗jaligini rivojlantirish 
xalqaro jamg‗armasi bilan hamkorlikni yanada kengaytirish maqsadida 
Qishloq xo‗jaligini rivojlantirish xalqaro jamg‗armasi tomonidan qishloq 
xo‗jalik sohasini moliyalashtirish belgilangan.
Demak, nodavlat notijorat tashkilotlar, jamg‗arma va fondlar ham 
agrar sohada faoliyat yuratadigan subyektlar hisoblanadi. 
Ular agrar soha faoliyatida muhim o‗rin tutishi bilan bir qatorda 
qishloq xo‗jalik ishlab chiqaruvchilari faoliyatini rivojlantirish va 
kengaytirishga imkoniyat yaratadi. Shuningdek, qishloq xo‗jaligida sifatli 
va jahon standartlari darajasida maxsulot yetishtirish va mahsulotlarni 
eksport qilish salohiyatini oshirishga xizmat qiladi. 
 
Nazorat uchun savollar: 
 
1.
Qishloqxo‗jalikkorxonalarininghuquqiyholatiniqanday normativ-
huquqiyhujjatlarbilantartibgasolinadi? 
2.
Qishloq xo‗jaligida fermer xo‗jaliklari va dehqon xo‗jaliklari 
qaysi jihatlari bilan farq qiladi?
3.
Fermer xo‗jaliklari qachon tashkil qilingan hisoblanadi? 
4.
Dehqon xo‗jaliklariga yer uchastkalari qanday huquq asosida 
beriladi?
5.
Qishloq xo‗jalik agroklasterlari qaysi yo‗nalishda faoliyat olib 
borishi mumkin?
6.
Agrofirmalarni qanday shaklda tashkil qilinishi mumkin?
7.
Agrofirmalarning vazifalari sifatida qanday faoliyat turlari 
belgilanadi?

---

65 
8.
Qishloq xo‗jaligida faoliyat yurituvchi nodavlat notijorat 
tashkilotlarning qanday shakllari mavjud va ular qanday faoliyatni amalga 
oshiradi.
 
1.―Nurli yo‗l‖ jamoviy uzumchilik shirkatining a‘zosi Kirsanov P. 
shirkatdan ixtiyoriy chiqishi to‗g‗risida yozma ariza berdi va a‘zolikdan 
chiqib ketdi. Bo‗shab qolgan yer uchastkasini, ko‗pdan beri shirkatdan yer 
uchastkasi olish istagini bildirib yurgan fuqaro Jalilov T.ga berishni shirkat 
boshqaruvi tavsiya qildi. Boshqaruv tavsiyasini hisobga olgan holda, 
tuman hokimi ushbu yer uchastkasini meros qoldiriladigan umrbod egalik 
qilish huquqi bilan Jalilovga berish to‗g‗risida qaror qabul qildi. U 
o‗zining yerga bo‗lgan huquqini rasmiylashtirish uchun tuman kadastr 
xizmatiga murojaat qilganda, ular Jalilovning xotini Jalilova R.ni dehqon 
xo‗jaligini yuritish uchun tomorqa yer uchastkasi borligini asos qilib 
ro‗yhatga olishni rad etishdi. Shuningdek, uni shirkatga a‘zoligi noqonuniy 
ekanligini xususida hokimiyatga ma‘lumot yuborishdi. 
Vaziyatga huquqiy baho bering! 
 
2. Dehqonchilik yo‗nalishiga ixtisoslashgan ―Madad‖ fermer 
xo‗jaligi rahbari L. fermer xo‗jaligi ixtisosini o‗zgartirib chorvachilik bilan 
shug‗ullanishga qaror qildi. Shu maqsadda 150ta qora mol sotib olib, 
fermer xo‗jaligiga ijra huquqi asosida tegishli bo‗lgan 72 gektar yerga 
chorvachilik ekinlarini ekdi. Tuman xokimligiga o‗zining qarorini ma‘lum 
qilib, yer ijara shartnomasiga bu xususidagi o‗zgartirishni kiritishni taklif 
qildi. Tuman xokimligi L.ni fermer xo‗jaligi boshqaruvidagi o‗zgartirishni 
noqonuniy amalga oshirganlikda, amaldagi yer ijra shartnomasi shartlarini 
buzishda ayblab, yetkazilgan zararni undirish yuzasidan xo‗jalik sudiga 
da‘vo arizasini kiritdi. L. xo‗jalik sudiga qarshi da‘vo arizasi bilan 
murojaat etib, fermer xo‗jaligi yo‗nalishini o‗zgartirish xo‗jalik 
boshlig‗ining mutlaq huquqi ekanligini bildirib yer ijara shartnomasiga 
tegishlicha o‗zgartirish kiritishni suddan so‗radi.
Sizning fikringizcha masala qanday xal qilinadi?