O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi

*birinchidan
,
bu shartnomalar yuridik fakt; 
*ikkinchidan
,
huquqiy munosabatlarning in‘ikosi; 
*uchinchidan
,
kelishuv yoki bitimni ifodalaydigan hujjatdir. 
Shundan kelib chiqqan holda ular bitimning bir shakli sifatida O‗zbekiston 
Respublikasi FK va boshqa qonun hujjatlariga asoslanib tuziladi. 
71
O‗zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi. - T.: Adolat, 2017. 

---

223 
Qishloq xo‗jaligida qo‗llaniladigan shartnomaviy munosabatlarning 
mana shu umumiy tavsifiga asoslangan holda aytish mumkinki, bu 
shartnomalar mazkur soxadagi shartnoma ishtirokchilari qonun bilan 
himoya kilinadigan mulkiy manfaatlarining daxlsizligini ta‘minlashda, 
shartnoma taraflarining buzilgan huquqlarini xamda majburiyatlarini 
tiklash uchun sanksiyalar belgilashda katta ahamiyat kasb etadi. 
Qishloq xo‗jaligidagi shartnoma majburiyatlari o‗z vaqtida va to‗la ijro 
etilishida bu sohadagi shartnomalar tizimi ham ma‘lum ahamiyatga ega. 
Jumladan, oldi-sotdi, maxsulot yetkazib berish, davlat extiyojlari uchun 
tovarlar yetkazib berish, kontraktatsiya, energiya ta‘minoti shartnomasi 
kabilar qishloq xo‗jaligida keng qo‗llaniladi. 
O‗zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksining 238-moddasiga 
muvofik, majburiyat kelishilgan va taraflar uchun maqbul usulda 
bajarilishi shart. Majburiyatni bajarish usuli, agar bu usul majburiyatning 
mohiyatidan anglashilmasa va qonun bilan belgilab qo‗yilgan bo‗lmasa, 
shartnomada ko‗rsatilgan bo‗lishi kerak. 
Ta‘kidlab o‗tish joizki, qishloq xo‗jaligidagi shartnomaviy 
majburiyatlar 
ijrosini 
ta‘minlashning huquqiy shakli deganda- 
shartnomada taraflar sifatida ishtirok etayotgan subyektlarning mulkiy va 
moddiy manfaatlarini real amalga oshirish uchun zarur sharoitlar yaratib 
beradigan yuridik kafolat sifatida tushunish kerak. 
Shartnoma taraflari manfaatlarini himoya qilishning huquqiy 
kafolatlariga kelganda esa shuni aytish mumkinki, ular faqat yuridik 
xususiyatga ega va faqat huquqdagina namoyon bo‗ladi. 
Shu nuqtai nazardan, shartnoma munosabatlari bo‗yicha aloqalarning 
bir xil emasligini hisobga olgan holda qishloq xo‗jaligida amal qiladigan 
shartnomalar tizimini tasniflab olish maqsadga muvofiqdir.