O’zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti

- Xalq sudni faqat odamlarni koralay-digan, 
jazolaydigan organ deb emas, aksincha ularning haq-huquqlari va manfaatlarini 
himoya qiladigan organ deb bilishi kerak».
68
Inson huquqlari qonunchilik kafolatlari tizimini shakllantirish huquqiy davlatning 
muhim tamoyili, fuqarolik jamiyatini bunyod etishning zarur sharti hisoblana-di. Bizning 
respublikamizda bunday tizimning konstitutsiyaviy, huquqiy asoslari yaratilgan. 
«Fuqarolarning huquq va erkinliklari borasida, - deb ta’kidladi Prezidentimiz, 
- 
Konstitutsiyamiz Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining barcha asosiy 
g’oya va qoidalarini o’ziga singdirgan».
69
 
Bizning respublikamiz uchun bu prinsipi-al 
yangi ohangdagi va yo’nalishdagi hujjat bo’lgandi. Zero, «...biz so’nggi 70 yil mobaynida 
davlatga qaramlik va soginish holatida yashadik. Mamlakatdagi barcha boyliklarning, 
mulkning egasi davlat deb hisoblab keldik. Qaysi masalani olmaylik, davlat manfaati 
birinchi o’rinda, fuqaro, shaxs manfaati esa, deyarli hisobga olinmasligi eski 
Konstitutsiyalarning har qaysi moddasida yaqqol ko’zga tashlanar edi».
70
Bugungi kunda O’zbekistonda inson va fuqaroning ajralmas huquqdari - so’z 
erkinligi, e’tiqod erkinligi, kasbni, ishni erkin tanlash huquqi va boshqa huquqlar qonun 
yo’li bilan ishonchli tarzda mustahkam himoyalangan. Shunga qaramay, Respublikamizda 
fuqaro, shaxs huquqlarini himoya qilish bo’yicha qonunchilik sohasida jadal ish olib 
borilyapti. Bu ish bir necha yo’nalishga ega. 
Birinchi yo’nalish 
- ijtimoiy hayotni boshqarish, fuqarolarning siyosiy huquqlari va 
erkinliklarini ta’min-lashga yo’naltirilgan qonunchilikdir. Bu erda muayyan ish-lanmalar 
mavjud. Ularga «Oshkoralik to’g’risida»gi, «Saylovlar to’g’risida»gi, «Vijdon erkinligi va 
diniy tashkilotlar to’g’risida»gi, «Prezidentning or-nomusi va sha’nini muhofaza etish 
to’g’risida»gi, «Fuqarolik to’g’risida»gi, «Ko’ngalli jamoat tashkilotlari to’g’risida»gi, 
«Muqobil xizmat to’g’risida»gi, «Referendum to’g’risida»gi, «Mehnatni muhofaza qilish 
to’g’risida»ga, «Sugurta to’g’risida»gi, «Mahalliy davlat hokimiyati to’g’risida»gi va boshqa 
qonunlar kiradi. 
Yangi Konstitutsiyada butun bir bo’lim (ikkinchi bo’lim)da mamlakatimiz tarixida ilk 
68
Karimov I.A. Bunyodkorlik yo’lidan. 4-tom, T., «O’zbekiston», 1996. 186-bet. 
69
Karimov I.A. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin. 2-tom, T., «O’zbekiston», 1996. 95-bet. 
70
O’sha kitob, 94-bet. 

---

276 
bor inson va fuqaroning asosiy huquqlari, erkinliklari va majburiyatlari konstitutsiyaviy 
tarzda mustahkamlandi. Saylov huquqdarining kafolatlanishi to’g’risidaga qonun qabul 
kdpindi.