O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Narsa va hujjatlarni taqdim qilish deganda ish uchun ahamiyatga molik bo‘lgan yoki ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan narsa va hujjatlarni ishga qo‘shib qo‘yish maqsadida, uning egasi tashabbusi bilan yoki ishni yuritayotgan surishtiruvchi, tergovchi yoki sudning talabiga ko‘ra taqdim etilishi tushuniladi.

Ayrim jinoyat ishlari bo‘yicha fuqarolar tomonidan muayyan narsa, ashyo, buyum va hujjatlar ish uchun ahamiyatga ega deb baholanib, ishga qo‘shib qo‘yish uchun surishtiruvchi, tergovchi va sudga taqdim etiladi. Shu bilan birga, surishtiruvchi, tergovchi va sud ham ayrim narsa va hujjatlarni fuqarolardan, korxona, muassasa, tashkilotlar va mansabdor shaxslardan talab qilib oladilar.

Narsa va hujjatlarni ashyoviy va yozma dalil sifatida ishga qo‘shib qo‘yish deganda ish uchun ahamiyatli bo‘lgan ma’lumotga ega narsalar, hujjatlar yoki boshqa yozuvlarning ish uchun ahamiyatliligini aniqlash va belgilangan tartibda ishga qo‘shib qo‘yishdan iborat jarayonlar tushuniladi.

Narsa va hujjatlarni ashyoviy va yozma dalil sifatida ishga qo‘shib qo‘yish ikki usulda amalga oshiriladi:

1. Ashyoviy dalil sifatida ishga qo‘shish;
2. Yozma dalil sifatida ishga qo‘shish.
Narsa va hujjatlarni ashyoviy va yozma dalil sifatida ishga qo‘shib qo‘yish alohida tergov harakati sifatida e’tirof etilmaydi, ammo ko‘pgina tergov harakatlari natijalarini ifodalaydigan va ularga baho berish amalga oshiriladigan harakat hisoblanadi.

Mavzu bo‘yicha xulosalar

Mazkur mavzuni o‘rganishda oʻquvchilar jinoyat ishlari bo‘yicha ish yurituvini amalga oshirish jarayonida dalillarni to‘plashning usullari bo‘lgan tergov va sud harakatlarining jinoyat-protsessual qonunida va tarmoq qonun hujjatlarida mustahkamlanishiga oid masalalarni o‘zlashtirish va qiyosiy-huquqiy tahlil orqali tergov va sud harakatlarini o‘tkazishning asoslari va protsessual tartibini hamda natijalari bo‘yicha tuziladigan protsessual hujjatlarni o‘rganishlari lozim.