O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Ijtimoiy  soha  rivojlangan  mamlakatlarda  aholining  daromadlar  bo’yicha  tabaqalashuvidagi 
farqning  qisqarishi  kuzatildi.  Aholi  daromadlarining  o’sishi  bilan  bir  vaqtda  boy  va  kambag’al 
qatlamlar  daromadlaridagi  farqlar  qisqardi.  Aholi  daromadlarining  keskin  oshishi  natijasida  o’rta 
sinfning 
shakllanishi 
ijtimoiy 
tabaqalashuvning 
qisqarish 
sabalaridan 
biri 
hisoblanadi.SHuningdek  ish  vaqti  davomiyligi  va  ishsizlik  darajasi  o’rtasida  ham  farq  kuzatiladi. 
Aholi  turmush  darajasining  yuqoriligiga  qaramasdan  bir  ishchiga  hisoblangan  rasmiy  ish  soatlari 
1800  soat  atrofida.  Ishsizlik  darajasi  2012  yilda  G’arbiy  Yevropada  Ispaniya  30%,  Gretsiya  
(26)%,  Italiya  (20)%  kuzatildi.  Ishsizlik  darajasi  va  iqtisodiy  o’sish  surьatlari  o’rtasida 
to’g’ridan-to’g’ri  bog’liqlik  mavjudligini  Yaponiya  misolida  ko’rishimiz  mumkin.  2010  yildagi 
iqtisodiy  o’sish  surьatlarining  pastligiga  qaramasdan,  yapon  firmalari  o’z  ishchi,  xizmatchilarini 
kamdan-kam  hollarda  ishdan  bo’shatishadi. 
Rivojlangan 
malakatlarda 
–  xususan  G’arbiy  Yevropa  mamlaktlarida  demografik 
jarayonlarda  umumiy  aholi  sonida  keksa  yoshlilar  (65  yoshdan  oshgan)  –  demografik  vaziyat  – 
aholining  qarishi  muammosi  xaqida  bormoqda.  Agar  keksalar  sonining  ulushi  12  %  dan  oshsa, 
ushbu  mamlakatlar  aholisi  qariyotgan  hisoblanadi.  Masalan,  G’arbiy  Yevropada  15  %,  AQSH  12 
%,  Yaponiya  15%ni  tashkil  etadi.  Aholining  qarishi  pensiya  to’lovlari,  keksalarni  parvarishlashni 
tashkil  etish  ularga  tibbiy  xizmat  kabi  qo’shimcha  mablag’larni  talab  etadi.  Aholining  qarishi 
mahsulot  ishlab  chiqarish,  xizmat  ko’rsatish  sohasiga  jiddiy  ta’sir  o’tkazadi.  G’arb  iqtisodchilari 
aholi   qarishi  muammosini  iqtisodiy  salohiyatning  pasayishi  bilan  baholaydi.