Kichik instruktor: Guruh yoki jamoada sayohatlarni tashkil qilish, rahbar bo‘lish uchun bu unvonga ega bo‘lish shartdir. Ular ham shahar (tuman) sharoitlaridagi turistlar klubi yoki sport uyushmalari tarkibidagi turizm seksiyalarida tayyorlanadi.
Instruktor va katta instruktor unvoniga ega bo‘lish uchun ko‘p kunlik (10-15) sayohatlarda 4-5 marotaba qatnashgan va rahbar yordamchisi bo‘lgan bo‘lish kerak. SHuningdek turistik klublar yoki markaziy turistik seksiyalarda maxsus seminar-o‘quv mashg‘ulotlarini bitirib, guvohnomaga ega bo‘lishlari lozim.
Turizmning deyarli barcha turlarida ham boshqa sport turlari kabi razryadlar, turizm ustasi kabi unvonlar beriladi. Ularning normativ talablari yagona sport klassifikatsiyasida alohida berilgan.
2.1. Xalq milliy o‘yinlakida ishlatiladigan iboralar haqida.
Xalq milliy o‘yinlarining turlari:
Xalq milliy o‘yinlari tushunchasi keng qamrovli urli xil san’at, madaniyat, ma’rifat, amaliy harakatli o‘yinlar va hozirgi zamon sportiga aylangan kurashlar, ot o‘yinlari kabilardan iborat. Jismoniy madaniyat bilan bevosita aloqador va jismoniy tarbiya vositalari sifatida quyidagi eng muhim turlarni etirof etmoq zarur, ya’ni:
O‘zbek kurashlari (Buxoro, Farg‘ona (Belbog‘li kurash) usullari, turon qo‘l jangi san’ati.
Ot o‘yinlari (ko‘pkari-uloq, poyga, otdan ag‘darish, qiz quvloq, sovg‘on va h.k).
Dorboz (askiya va kulgu aralash o‘yinlar).
Tosh ko‘tarish (gir).
Bilak kuchini sinash.
Arqon tortishish.
Arg‘umcha (Halganchak uyish-qizlar o‘yini).
Harakatli o‘yinlar.
Bu o‘yinlarning tarkibida ko‘p sonli qiziqarli o‘yinlar, faol harakatlar, so‘z o‘yinlari, kulguli va masqarabozlik ham mavjuddir.
Xalq orasida qadimdan qo‘llanilib kelinayotgan ot o‘yinlari va ba’zi milliy harakatli o‘yinlarga izohlar berish zarur bo‘ladi. Chunki, ularning kelajakda sport darajasiga etishiga umid qilish mumkin.
Ot o‘yinlari: Bu o‘yinlar o‘zoq tarixga ega bo‘lib, qadimgi ajdodlarimizning ijtimoiy turmush madaniyatlaridan guvoh beruvchi eng muhim omillar tirkibiga kiradi. Ular haqida xalq og‘zaki ijodi durdonalari, rasmiy tarixiy va arxeologik manba’larda 5% ifodalarini topgan.
Ot o‘yinlari yaqin o‘tmishimizda quyidagi turlardan iborat bo‘lib, turli xil an’anaviy marosimlar, udumlar, sayllar, bayramlarda qo‘llanilib kelingan, ya’ni ular:
Ko‘pkari - Samarkand, Jizzax, Buxoro, Navoiy, Surxon, Qashqadaryo vohalarida keng tarqalgan va katta to‘ylarda hozir ham ko‘p qo‘llaniladigan o‘yindir.
Do'stlaringiz bilan baham: |