Oʻzbekiston reso'rta publikasi oliy va ta'lim vazirligi

Hajmiy bloklardan quriladigan binolarni loyihalashdagi asosiy vazifalardan biri - binoni hajmiy bloklarga oqilona bo‘lishdir (3-rasm). 3-rasm. Binoning hajmlarini bloklarga bo‘lishning ayrim usullari: a - binoni ikki qatorli yaxlit blok-xonalarga bo‘lish; b - binoni bir qatorli uzunligi binoning eniga teng bloklarga bo‘lish; v - binoni ikki qatorli bir-biriga nisbatan siljigan blok-xonalarga bo‘lish; g -binoni hajmiy bloklarga va panellarga bo‘lish. Binoni hajmiy bloklarga bo‘lishni ikkita asosiy sistemada amalga oshirish mumkin: 1-sistema - blok sistemasi. Bunda binoni, xonalarning chegaralarini hisobga olgan yoki olmagan holda, u yoki buturdagi hajmiy bloklarga bo‘linadi; 2-sistema - aralash sistema.Bunda bino hajmiy bloklar bilan bir qatorda va boshqa elementlarga ham (masalan, yirik panellarga) bo‘linadi.Hajmiy blok konstruksiyalar plan echimi turli xil bo‘lgan turar-joy binolarida ishlatilishlari mumkin. Hajmiy bloklarni quyidagi belgilar bo‘yicha turlarga bo‘lish mumkin:

bloklarni quyidagi belgilar bo‘yicha turlarga bo‘lishmumkin: 1)binodagi funksional vazifasiga ko‘ra: santexnika kabinalaribloklariga (4-rasm,a); blok-xonalar (4-rasm,b); blokkvartiralar(4-rasm, v); zinaxona bloklari (4-rasm. g ); poydevor bloklari;tom bloklariga; 2) o‘lchamlari bo‘yicha: kichik bloklar (polniig yuzasi 15 m2 gacha);o‘rtacha bloklar (polning yuzasi 25 m2 gacha); kata bloklarga (polningyuzasi 25 m2 dan ziyod); 3) blokning massasi buyicha: engil bloklar (10 tonnagacha); o‘rtachabloklar (25 tonnagacha); og‘ir bloklarga (25 tonnadan ziyod); 4) blokning polning 1 m2 yuzasiga kelttirilgan massasi bo‘yicha:engil bloklar (450 kg/m2 gacha); o‘rtacha bloklar (450-700 kg/m2oralig‘ida); og‘ir bloklarga (700 kg/m2 dan ziyod); 5) bloklar konstruktiv elementlarining birikish usullariga ko‘ra:monolit bloklar; boltlar bilan biriktirilgan bloklar; payvandlabbiriktirilgan bloklar; elimlab yopishtirilgan bdoklar; aralash usuldabiriktirilgan bloklarga; 6) ichki fazosining ochiq yoki yopiqligi bo‘yicha: yopiq bloklar; yopiqkonturli ochiq bloklar; yopilmagan konturli ochiq bloklar; ochiqfazoviy elementlarg