O‘zbekiston milliy universiteti jurnalistika fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi

O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
JURNALISTIKA FAKULTETI O‘ZBEK TILSHUNOSLIGI KAFEDRASI O‘ZBEK TILINING SOHADA QO‘LLANISHI 6-amaliyot

O‘ZMU - 2022

Maqsad:

• O‘zbek tili nutq uslublari haqida ma’lumot olish va tahlil qilish.
• Mavzuga kreativ yondashishni tashkil qilish.
• Erkin mushohada qilish.
• Mustaqil ishlashga yo‘naltirish.

Adabiy nutq va uning uslublari.
3
Ilmiy uslub.
So‘zlashuv uslubi
1.
2.
3.
Adabiy nutq va uning uslublari. Ilmiy uslub, badiiy uslub, so‘zlashuv uslubi, rasmiy-idoraviy uslub, publisistik uslublar va ularning uslubiy xususiyatlari
Reja:

4.
Badiiy uslub
5.
6.
Rasmiy-idoraviy uslub
Publisistik uslub

1.Adabiy nutq va uning uslublari

So‘zlashuv uslubi
Rasmiy uslub
Ilmiy uslub
Publisistik uslub
Badiiy uslub
Adabiy tilning ijtimoiy hayotdagi ma’lum bir sohada qo‘llanadigan ko‘rinishi adabiy til uslubi dеyiladi. Shunga ko‘ra, nutqning quyidagi uslublari o‘zaro farqlanadi: so‘zlashuv uslubi, rasmiy uslub, ilmiy uslub, publitsistik uslub va badiiy uslub.

2.Ilmiy uslub

Ilmiy uslub tabiat va ijtimoiy hayotdagi barcha narsa hamda hodisalar to‘g‘risida aniq, asoslangan, izchil ma’lumot berishda qo‘llanadi. Unda narsa-hodisa mohiyatini ta’riflash, tahlil qilish, sababini aniqlab, dalillar bilan isbotlash va asosli natijalarni bayon etish muhim hisoblanadi. Maxsus atamalar bu uslubning leksikasini tashkil qiladi, unda adabiy me’yorga qat’iy rioya etilgani holda majhul nisbatdagi fe’llar va murakkab qurilishli gaplar keng ishlatiladi. Ilmiy uslub bilimning turli sohalariga qarab, kimga mo‘ljallanganligiga nisbatan o‘zaro farqlanadi. Masalan, fan sohalari muayyan shartli belgilar, formulalar, bayon qilish materiali bilan ajralib turadi. Ilmiy uslubdagi kitoblar ilm-fanga oid ma’lumotlar berish bilan mutaxassislargagina mo‘ljallanishi yoki bunday ilmiy ma’lumotlar keng ommaga qaratilgan bo‘lishi mumkin. Keng jamoatchilikka tushunarli bo‘lgan, tasvir bayonida emotsionallik, obrazlilik mavjud bo‘lgan uslub ilmiy-ommabop uslub sanaladi.