O’zbekiston milliy universiteti iqtisodiyot fakulteti iqtisodiyot yo’nalishi “iqtisodiyot nazariyasi’’ fanidan kurs ishi mavzu: Pul to’g’risidagi turli XIL nazariyalar va hozirgi zamon pulining tavsifi

Hozirgi davrda pulsiz odamning normal va undan ham munosibroq yashashini tasavvur qilish qiyin. Hozirgi paytda insonning moliyaviy bazasi bo'lmasa, hayotda muvaffaqiyat va farovonlikka erishish deyarli mumkin emas. Va pul oddiy qog'oz bo'lishiga qaramay, u odamlarga rejalari va g'oyalarini amalga oshirish uchun imkoniyatlar beradi. Bundan tashqari, hozir pulsiz, hatto oziq-ovqat ham sotib olib bo’lmaydi, boshqa narsalarni aytmasa ham bo'ladi. Demak, pulning inson hayotidagi roli kichik bo’lmagan rol deb hisoblasak bo’ladi.

Pulning inson hayotidagi asosiy o'rni shundaki, inson uning yordami bilan tanlash erkinligini his qilishi mumkin. Bundan tashqari, ma'lum bir odam qancha ko'p pulga ega bo'lsa, u hayotida shunchalik erkinlikni his qila oladi. Chunki, yetarlicha katta miqdordagi pulga ega bo'lgan odam har doim tanlovga ega bo'ladi. Ya'ni, pul har qanday odam uchun moliyaviy erkinlikni ochadi. Shunday qilib, pulning insonlar uchun hayotdagi roli hali muhim ahamiyatga ega.

Pul zamonaviy hayotning ajralmas qismidir. Biz ularni har kuni hayotning barcha jabhalarida uchratamiz. Bugungi kunda pul mehnatni o'z ichiga olgan turli xil to'lov munosabatlariga xizmat qilishi mumkin. Jahon bozorida ular iqtisodiyot tarmoqlari, sanoat tarmoqlari va mamlakat hududlari o'rtasidagi pul oqimlari tizimi orqali mamlakatlar o'rtasida kapital harakatini ta'minlashi, ijtimoiy kapitalni amalga oshirish va ishlab chiqarishga xizmat qilishi mumkin. Bu oqimlar davlat, xo’jalik yurituvchi sub’ektlar va ma’lum darajada jismoniy shaxslar tomonidan tashkil etiladi, ijtimoiy mahsulot qiymatining aylanmasi esa kapital egasidan boshlanadi va tugaydi.

Pul zamonaviy hayotning ajralmas qismidir. Biz ularni har kuni hayotning barcha jabhalarida uchratamiz. Bugungi kunda pul mehnatni o'z ichiga olgan turli xil to'lov munosabatlariga xizmat qilishi mumkin. Jahon bozorida ular iqtisodiyot tarmoqlari, sanoat tarmoqlari va mamlakat hududlari o'rtasidagi pul oqimlari tizimi orqali mamlakatlar o'rtasida kapital harakatini ta'minlashi, ijtimoiy kapitalni amalga oshirish va ishlab chiqarishga xizmat qilishi mumkin. Bu oqimlar davlat, xo’jalik yurituvchi sub’ektlar va ma’lum darajada jismoniy shaxslar tomonidan tashkil etiladi, ijtimoiy mahsulot qiymatining aylanmasi esa kapital egasidan boshlanadi va tugaydi.