O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti

Psixik rivojlanishdan ortda qoluvchi bolalarning psixologik-pedagogik tavsifnomalari. Tadqiqotlar predmetlarni o‘zlashtira olmaydigan o‘quvchilar orasida psixik rivojlanishi ortda qolgan, yaqqol ifodalanmaydigan sensorli, intellektual, nutqiy buzilishlarga ega bolalar mavjudligi, buning sababi markaziy nerv tizimi shikastlanishining asorati, minimal miya disfunksiyalari ekanligini ko‘rsatadi. Psixik rivojlanishi ortda qolgan (PROQ) bolalar predmetlarni o‘zlashtira olmaydigan o‘quvchilarning taxminan 50 foizini tashkil etadi.
PROQ bolalar rivojlanishini ko‘rsatuvchi anomaliya sifatida o‘rganish XX asrning 50 – yillari oxirida boshlanib, 60 – 70 – yillarda keng ommalashdi.
Tadqiqotchilar (G.B.Shoumarov, K.S.Lebedinskaya) PROQning quyidagi to‘rt variantini keltiradilar: