O’zbеkiston aloqa va axborotlashtirish

tashqi savdo balansi (to’lov balansi) 
mazkur 
davlatning chet ellik sheriklari bilan xalqaro iqtisodiy munosabatlarning 
holatini ifodalab, uning kredit-pul, valyuta, byudjet-soliq, tashqi savdo 
siyosatini amalga oshirish va davlat qarzlarini tartibga solishi uchun 
indiqator bo’lib xizmat qiladi. 
Tovarlar eksporti va importi o’rtasidagi farq savdo balansini 
tashkil qiladi.
 
20.1-jadval.To’lov balansining tuzilishi. 

---

318 
 
1.Joriy operatsiyalar hisobi 
1.tovar eksporti 
2.tovar importi 
Tashqi savdo balansi qoldig’i 
3.Xizmatlar eksporti (chet el 
turizmidan daromadlar va h.k. –
kreditli xizmatlar) 
4.Xizmatlar importi (turizm uchun 
chet elga to’lovlar va h.k. 
-kreditli xizmatlar) 
5.Investitsiyalardan sof daromadlar (kreditli xizmatlardan sof daromadlar) 
6.Sof transfertlar 
Joriy operatsiyalar bo’yicha balans qoldig’i 
II.kapital harakati hisobi 
7.Kapital kirishi 
8.Kapital oqib chiqishi 
Kapital harakati balansi qoldig’i 
Joriy operatsiyalar va kapital harakati balansi qoldig’i 
III.rasmiy zag’iralarning o’zgarishi 
Investitsiyalardan sof daromadlar (chet eldan sof omilli daromadlar) 
kreditli xizmatlardan olinadigan sof daromad hisoblanib, u chet ellarga 
qo’yilgan milliy pul kapitali hisobiga keladi. Agar chet elga qo’yilgan 
milliy kapital mazkur mamlakatga qo’yilgan chet el kapitaliga qaraganda 
ko’proq miqdorda foiz va dividend keltirsa, bunda investitsiyalardan 
olinadigan sof daromad ijobiy, aks holda esa salbiy
 
bo’ladi. 
Sof 
transfertlar 
xususiy 
va davlat mablag’larning boshqa 
mamlakatlarga o’tkazilgan summasini bildiradi (pensiya, sovg’a, chet elga 
pul o’tkazishlar yoki chet mamlakatlarga insonparvarlik yordamlari). 
Buvday to’lovlar mamlakatda mavjud chet el valyutalari zahirasini 
kamaytiradi. 
Makroiqtisodiy 
modelda 
joriy 
operatsiyalar 
hisobi qoldig’i 
quyidagicha ifodalanadi: 
a
absorbtsiy
YaIM
eksport
sof
n
import
eksprot
C
I
C
Y
X
M
X
)
(
.





