O‗zbekiston aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsion texnologiyalar davlat

Baholash tufayli xavotirga tushish
O‘quvchilar aynisa ma‘lum bir vaqt davomida rasmiy ta‘lim bilan 
shug‘ullanmagan bo‘lsa, baholash yoki imtihonlar ularni cho‘chitishi mumkin. 
Ularning maxsus baholarni xolashining sizga ma‘lum bo‘lmagan sabablari bo‘lishi 
mumkin yoki oldingi ta‘lim tajribasidan baholashga doir yomon xotiralari bordir.
Shaxsiy muammolar
Ko‘p o‘quvchilar masofadan o‘qitishni tanlaydilar, chunki bu ularning oilasi, 
ishi yoki jamoatchilik oldidagi majburiyatlariga mos keladi. Ularning aniq, yaxshi 
muvozanatga keltirqilgan shaxsiy hayoti va o‘quv faoliyati kasallik, ishni 
almashtirish, transport muammolari yoki bolaga yo qariyaga qarash talablari kabi 
kutilmagan voqealar tufayli osongina izdan chiqishi mumkin. T‘yutor sifatida 
o‘quvchilar bilan muntazam aloqangiz sizni duch kelishi mumkin bo‘lgan 
muammolardan yertaro ogolantirishi mumkin. Siz bilan bo‘lgan muloqot 
tizimidagi ar qanday o‘zgarishlar, jumladan ilgarigi kirishimli o‘quvchingizdan 
kech kelgan yoki tushunarsiz bolgan xatlar o‘rganishni talab qilgan muammoni
bildirishi mumkin.
O‘quvchiga yozadigan xatingiz – 
“Yaxshimisiz? Qqiyinchiliklar yo’qmi? Men 
qanday yordam berishim mumkin?” 
– o‘quvchini aybdor deb his qildirmasdan 
xavotiringizni ifodalashingiz kerak. O‘quvchi javob berganda yordam berishga 
harakat qilishingizni oydinlashtiring va dadil hamda qo‘llab-quvvatlovchi bo‘ling. 
Siz muammoni darrov al qilishingiz mumkin yoki yordam berish uchun nima qila 
olishingizni aniqlashingizga ham bir necha kun kerak bo‘lishi mumkin, aynisa agar 
vaziyat administratorlar bilan maslahatlashishni talab ilsa, lekin bu o‘quvchiga siz 
olatdan xabardor ekaningizni bilishiga yordam beradi. Agar boshqa odamlarni jalb 

---

qilish lozim bo‘lsa, amma ish ilinganiga ishonch hosil qilish uchun kuzatib boring. 
Agar jarayonga vaqt ketsa, o‘quvchini xabardor ilib turing va ularni o‘sha paytda 
kurs ustida ishlashga undang. 
O‘quvchilarga o‘qishidagi to‘silarni eng ishga yordam berish uchun ba‘zi 
amaliy yondashuvlar quyidagilardan iborat:

o‘quvchilar o‘rtasidagi farlarni payqash va kuchli hamda sust bilimli 
o‘quvchilarga mos keluvchi yordamni bergan olda ko‘maklashish yo‘qllarini 
ularning individual ehtiyojlarini ondirishga moslashtirish

o‘quvchilarga o‘ziga xos muammolarni yechishga yordam berish uchun 
qanday manbalar, masalan, o‘quv malakalari kurslari yoki vaqtni boshqarish 
manbalari mavjudligini bilib olish

har bir o‘quvchi uchun asosiy ma‘lumotni o‘z ichiga olgan zamonaviy 
hujjatlarni, shuningdek, ularning shart-sharoitlari bo‘yicha yordamchi eslatmalarni 
yuritish

faoliyatingiz doirasida qanday xatti-harakatlar mavjudligini va qaysilarni 
boshqalar amalga oshirishi kerakligini bilish; masalan, qaysi oida yoki oxirgi 
muddatlarni siz boshqarishingiz yoki o‘zgartirishingiz mumkin, qaysi o‘zgarishlar 
boshqa kishilarning ma‘ullashini talab iladi. Bu o‘quvchilarga bergan 
tavsiyalaringiz ma‘muriy tavsiyalar va oxirgi muddatlar bilan mos kelishi uchun 
muhim sanalarni, ma‘muriy jarayonlarni va oxirgi muddatlarni o‘rganishni o‘z 
ichiga oladi.
T‘yutor o‘quvchining muammolari borligini anglagan birinchi kishi bo‘lishi 
mumkin, shuning uchun quyidagilar bilan bolangan ogolantirish ko‘rsatkichlarini 
o‘rganish muhimdir:

kursning ma‘lum darajasi uchun mos bo‘lmagan asosiy bilimlar

o‘quv malakalarining yo‘qligi

o‘qitish olib boriladigan tilga doir qiyinchiliklar

vaqtni boshqarish muammolari

o‘qishga nisbatan obiliyatsizlik

texnologik qqiyinchiliklar

---


psixologik muammolar

jismoniy layoqatsizlik.