|
Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati:
Tadqiqot g‘oyasi,
natijalari hamda ilgari surilgan metodik tavsiyalaridan talabalar kurs ishi va bitiruv
malakaviy ishlarni bajarish jarayonida foydalanishlari mumkin.
Bitiruv malakaviy ishining tarkibiy tuzilishi:
BMI 3 ta bob, 7 ta paragraf,
xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhatidan iborat.
1.1-§. Masofali o‟qitish texnologiyalarining nazariy asoslari
Ta‘limning ochiq modeli – axborot taraqqiyoti rivojlanishining tarixiy
evalyutsiya yo‘lining natijasi va ajralmas qismi xisoblanadi. Ta‘lim olishning
an‘anaviy formamari – kunduzgi, sirtqi, eksternat ta‘limning ochiq tizimida
yagona ta‘lim tizimiga birlashtiradi.
Ochiq ta‘lim printsiplari:
1)
Oliy o‘quv yurtiga konkursiz kirish.
2)
Ta‘limni ochiq rejalashtirish – kurslar tizimidan tanlash yo‘li bilan
individual dastur tizimi erkinligi.
3)
Vaqt va jadallikni tanlash erkinligi oliy o‘quv yurtiga abiturentlarni
yil davomida qabul qilish, o‘qish muddati chegaralanmagani.
4)
O‘qish joyini ta‘minlash erkinligi talabalar o‘qish davomida o‘quv
auditoriyalarida o‘tirmasliklari mumkin, mustaqil ravishda qaerda o‘tirish
o‘qishlarini o‘zlari tanlaydilar.
5)
«Butun xayot uchun ta‘lim» printsipidan «Butun xayot orqali ta‘lim»
pirintspiga o‘tish
6)
O‘quvchining bilim olishga qarab xarakatidan, teskari jarayonga o‘tish,
ya‘ni bilim o‘quvchiga yetkaziladi.
7)
Ochiq ta‘lim tizimining asos faktorii - shaxsning erkin rivojlanishi.
Talimning ananaviy klassik modeli qattik meyorga asoslangan bo‘lib, inson
shaxsini chegaralab qo‘yadi.
Ochiq ta‘lim xususiyatlar.
1)
Ta‘limning maxsus texnologiyalari va vositalardan foydalanish-ya‘ni
o‘quv kurslarning tayyorlashda va talabalarni o‘qitishda kamp‘yuterlardan, tarmoq
vositalaridan, multimediya texnologiyalari va maxsus programma ta‘minotini
qo‘llash.
2)
Bilim sifatining test nazorati komp‘yuter texnologiyalari tizimi asosida
test tizimidan foydalanish.
3)
Iqtisodiy samaradorlik-an‘anaviy qitish formalariga nisbatan erishqilgan
natija va unga erishishga ketgan vaqt, pul va boshqa resurs xarajatlarning
munosabat ko‘rsatkichlarning yaxshilanganligi.
4)
Qulaylik – o‘quvchi uchun qulay joy, qulay vakt va kulay jadallikda
o‘kish imkoniyati.
5)
Modullilik - mustakil o‘kuv kurslari to‘plamidan shaxsiy extiyojiga javob
beruvchi, individual o‘quv planini tuzish imkoniyati.
6)
Paralellik – asosiy ish faoliyati bilan birgalikda o‘qishni davom ettirish
imkoniyati.
7)
Asinxronlik – o‘qitish texnologiyasini xar bir o‘quvchi uchun qulay
jadval bo‘yicha tadbiq etish.
8)
O‘qituvchining yangi roli – bilim jarayonini koordinatsiya qilish, fanni
mazmunini tuzatish individual o‘quv planini tuzatishda maslaxat berish,
komp‘yuter va tarmoq texnologiyalari yordamida o‘quv jarayonini boshqarish
funktsiyalarini yuklaydi.
9)
O‘quvchining yangi roli – mustaqil ishlash ko‘nikmalarini xosil qilish,
maslaxatsevarlik, butun diqqatni jamlash va x-k tashkil eta olish.
10)
Yangi texnologiyalarni joriy etish – komp‘yuter qurilmalari, tarmoqlari
va mul‘timediya tizimlariga asoslangan axborot texnologiyalarini tadbiq etish.
11)
Internatsionallik - ta‘lim xizmatlarini import va eksport qilish
imkoniyati. Ochiq ta‘lim tizimi – ochiq ta‘lim tizimi printsiplarini amalga
oshiruvchi tashkilotchilik, axborot texnik va didaktik yondoshishlar va
uslublar majmuasidir.
Masofaviy ta‘lim – masofadan o‘qitish texnologiyasi bo‘lib, bunda
o‘qituvchi va o‘quvchi fizik jixatdan xar xil manzilda bo‘lishadi. Avvallari,
masofadan o‘qitish sirtqi formadagi o‘qitishni ko‘zda tutar edi. Hozirgi
vaqitda esa bu o‘qitish keys, TV va tarmoq texnologiyalaridan foydalanuvchi
o‘qitish vositasidir.
Keys texnologiyalar – bu matnli o‘quv – uslubiy materiallar to‘plamiga
(keys) asoslangan bo‘lib, bu keyslar talabalarga mustaqil o‘rganishi uchun
jo‘natiladi, regional markazlardagi o‘qituvchi konsultantlardan maslaxatlar
oladi.
TV - texnologiyalar – televideniyaning kosmik tizimi, qabul va efirdan
foydalanishga asoslangan texnologialar.
Tarmoq texnologiyalari – o‘qituvchi va o‘quvchi orasidagi interaktiv aloqa
uchun va talabalarni o‘quv – uslubiyat materiallar bilan ta‘minlash internet
tarmog‘idan foydalanishga mo‘ljallangan.
«Masofaviy o‘qitish» tushinchasi noaniq tushincha bo‘lib tuyuladi, chunki bu
tushuncha kategoriyasiga o‘qitishning juda ko‘p turlari va dasturlari kiradi.
Ananaviy o‘qitish mashg‘ulotlariga nisbatan anchadan beri bor bo‘lgan,
auditoriyadagi
o‘qituvchilar
boshchiligidagi
komp‘yuterlashgan
o‘qitish
(Computer-Based-Trening, SVT), yani talabalar tomonidan kompakt disklardan
foydalanish alternativasi tushuniladi.
Xozirgi vaqtda o‘quv materiallarini boshqa manbalardan xususan internetdan
olish mumkin. Interaktiv o‘qitish talay har hil imkoniyatlarni, Web – brauztr
yordamida o‘quv kursi yordamida, virtual auditoriyadan yuklash: o‘qituvchi va
boshqa qqatnashuvchilar Bilan «so‘zlashuv» xonalari orqali, elektron pochta
orqalit, pratakollashgan baxslar yoki audoaloqa yordamida; videokonferentsiyalar
va emulyatorlarda ishlash, shu bilan birga o‘quv kursi materiallarini rial vaqtda
yangilash bilan birga ishlash imkonini beradi.
Masofaviy o‘kitish 2 ta asosiy kategoriyaga bo‘linadi: sinxron va asinxron.
Sinxron modelda talabalar va o‘kituvchilar real vaktda, vertual auditorialar orqali,
axborotni uzatishning har xil usullaridan foydalangan holda, muloqotda bo‘ladilar.
Asinxron modelda talaba o‘zi ta‘lim jadalligini tanlaydi. Xususan, u axborot
jamlamalarini o‘zi tanlaydi, topshiriqlarni dastur yoki reja asosida tanlash va
tayyor topshiriqni o‘kituvchiga baxolash uchun jo‘natadi.
Masofaviy ta‘limni tashkil etishning o‘quv-uslubiy ishlari
Masofaviy ta‘limni tashkil etishni umumiy tuzilmasi
Do'stlaringiz bilan baham: |
