O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus

Patogenezi. Qon oqimi bilan parenximatoz organlari va nerv to‘qimalariga yetkazilgan parazitlar hujayralararo bo‘shliqlarda joylashib olishi oqibatida atrofdagi to‘qimalar tomonidan keskin ravishda javob reaksiyasiga olib keladi, natijada plazmodiylar atrofida mayda hujayralardan iborat infiltrat hosil bo‘ladi, so‘ngra esa tipik granulatsion to‘qima o‘rab oladi, bu keyinchalik chokka aylanadi. Chokka aylangan tugunchalar parazitlarning koloniya- larini saqlaydi, ularning kattaligi no‘xat doni kattaligicha bo‘lib, atrofdagi to‘qimalardan oqish yoki jigarrang bo‘lishi bilan ajralib turadi. Ushbu tugunchalar atrofidagi to‘qimalarning surilishi, ezilishi oqibatida ularning degeneratsiyasi kuzatiladi. Natijada u yoki bu organ va to‘qimalarning funksiyasi buziladi va kasallikka xos bo‘lgan belgilar namoyon bo‘ladi.
Patologoanatomik o‘zgarishlar. Kasallikning boshlang‘ich
davrida yorib ko‘rilgan baliqlarning zararlangan organlarida yal- lig‘lanish kuzatiladi, keyinchalik esa patologik jarayonning pro- gressiv rivojlanishi oqibatida organlarning hajmi kattalashadi.
Masalan, yurak normaga nisbatan 2,5 marotaba, jigar esa hatto
10 marotabagacha kattalashganligini ko‘ramiz, so‘ngra esa degenerativ jarayonlarning rivojlanishi oqibatida zararlangan organlarning hajmi ancha kichrayadi. Bunda yurakning devori qattiq, ushlab ko‘rilganda g‘adir-budur bo‘ladi.
Parenximatoz organlarda, mushaklarda, teriosti biriktiruvchi to‘qimada yumaloq yoki noaniq shaklga ega bo‘lgan jigarrang tusdagi donachalarni uchratish mumkin. Ba’zan qobig‘i yoril- gan sistalarni ham uchratamiz. Jigar va qorin devorining ichki qatlamida donachalar (donador tuzilishga ega) turli rivojlanish bosqichidagi tuxumdonni eslatadi.
Òashxis kompleks ravishda: epizootologik ma’lumotlar, kli- nik belgilar, patanatomik o‘zgarishlar hamda mikroskopik va mikologik tekshiruv natijasi asosida qo‘yiladi. Mikroskopik tek- shiruvda zararlangan organda zamburug‘lar yaxshi ko‘rinadi, uning biriktiruvchi kapsula bilan o‘ralgan yumaloq tanasini tezda va oson topishimiz mumkin.
Mikologik tekshirishda zararlangan organlardan birlamchi posevlar, ekib-o‘stirib ko‘rish jelatina yoki bulyonda o‘tkaziladi. Sun’iy oziqaviy muhitlarga — jelatina, MPB, 1% li qoramol zar- dobi quyilgan agarda zamburug‘lar yaxshi o‘sadi, yumaloq tanachani hosil qiladi, ulardan esa giflar tarmoqlanadi.