O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus

Qo‘zg‘atuvchisi. Jinsiy voyaga yetgan urg‘ochi qisqichba- qalarning tanasi silindriksimon shaklda, uzunchoq. S.major ning uzunligi 2,2—3,0 mm, S.lieni esa 1,8—2,7 mm. Òana segmentlari (bo‘lakchalari) bir-biri bilan qo‘shilgan bo‘lsa-da, ular orasidagi chegara saqlanib qolgan, dum shoxchalari yaxshi rivojlangan. Qisqichbaqalarning bosh tomonida 2 ta qisqichbaqasimon oyoq- chalari mavjud, ular yordamida parazit baliqlarning jabrasiga yopishib oladi. Òananing oxirgi qismida 2 ta tuxum xaltasi bo‘lib, ularda 350—400 tadan tuxumlar bo‘ladi.
Biologik rivojlanishi. Sinergaziluslarning rivojlanishi xuddi ergaziluslarnikiga o‘xshash bo‘lib, voyaga yetgan urg‘ochi sinergaziluslar tuxum xaltasida tuxum qo‘yadi. Òuxumda suv haroratining rejimiga bog‘liq holda yosh qisqichbaqalar hosil bo‘ladi. Suvning harorati 18—20°C bo‘lganida ularning ri- vojlanishi 15—17 kunda yakunlanadi. Yosh qisqichbaqalar tuxum xaltasidan chiqib suvda erkin suzib yuradi, so‘ngra esa ularning tullashi kuzatiladi. Naupliuslar bosqichida 3 marta, kopepodit bosqichida esa 5 marta tullaydi. Òullashning oxirgi bosqichida erkak va urg‘ochi qisqichbaqalar shakllanib, ular qo‘shilishadi (kopulatsiya), so‘ngra esa erkaklari nobud bo‘ladi. Otalangan urg‘ochi qisqichbaqalar esa baliqlarning jabrasiga joylashib oladi va jinsiy voyaga yetadi. Urg‘ochi qisqichbaqalar baliq jabrasida qishlab, kelgusi yilda invaziyaning tarqalish manbayi bo‘lib qoladi.
Epizootologik ma’lumotlar. Sinergaziloz ko‘proq MDHning Janubiy hududlaridagi hovuzli xo‘jaliklarida va tabiiy suv hav- zalarida tarqalgan. Kasallik bahor-yoz fasllarida namoyon bo‘- ladi. Kasallikka ko‘proq shu yilgi yosh baliqlar va yoshi katta baliqlar moyil, 2 va 3 yoshli baliqlar kuchli zararlanadi. Bir yoshgacha bo‘lgan baliqlarda 7—12 tadan qisqichbaqalar para- zitlik qilsa, 2—3 yoshli baliqlarda ularning soni o‘nlab, hattoki yuzlab nusxani tashkil qilishi mumkin. Kasallik manbayi bu zararlangan baliqlardir. Baliqchilik suv xo‘jaliklarida qisqichba- qalarning nauplial va kopepoditli bosqichlari suv oqimi bilan kirib qolishi mumkin.