O`zbek tili va adabiyotini o`qitish metodikasi fanidan ma’ruza (VI semester 4-kurs) Individuallik

MUAMMOLI VAZIYAT (yunoncha problema - masala, topshiriq va lotincha situatio – vaziyat) – ziddiyatni o‘z ichiga olgan va bir xil ma’noli еchimi bo‘lmagan vaziyat. Faoliyat jarayonida qandaydir bir ziddiyatni anglash (masalan, oldin o‘zlashtirilgan bilimlar yordamida nazariy yoki amaliy topshiriqni bajara olmaslik), maydonga kеlgan ziddiyatni еchishga yo‘l qo‘yuvchi yangi bilimlar extiyoji kеlib chiqishiga olib kеladi. Muammoni anglash va uning еchimini qidirishni boshi o‘z-o‘ziga savol qo‘yishdan boshlanadi.
MUAMMOLI TA’LIM – Ta’lim, unda o‘qituvchi, sistеmali ravishda muammoli vaziyatlarni tuzgan va o‘quvchilarning o‘quv muammolarini yеchishga oid faoliyatini tashkil etgan holda, ularning mustaqil qidirish faoliyatini, ilmning tayyor xulosalarini o‘zlashtirgan holda, optimal bog‘liqligini ta'minlaydi. Muammoli ta’lim faqatgina ilmiy bilishning natijalarini o‘zlashtirishni emas, balki bilish yo‘lini o‘zginasini ham, ijodiy faoliyat usullarini ham ko‘zda tutadi.
MUAMMOLI O‘QITISH METODI – o‘quvchining oldiga muammo qoyish va darsda muammoli vaziyat yaratishga asoslanadi.
MUSTAQIL ISH METODI – o‘rganilgan mavzuning mustahkamlash qismida og`zaki yoki yozma vazifalarni bajarish jarayoni.
MUSTAQIL FIKRLASH – har bir shaxsning hayotdagi voqea, hodisa va jarayonlarga o‘z nuqtai nazariga tayanib munosabat bildirish salohiyati.
MUSTAHKAMLASH – o‘qituvchi va o‘quvchi hamkorligida amalga oshiriladigan hamda egallangan nazariy bilimlarni, shakllantirilgan amaliy ko‘nikma va malakalarni xotirada kuchliroq saqlanishiga erishish uchun qo‘llaniladigan o‘qitish usuli. Shuning uchun ta’lim jarayonida yangi mavzuni o‘tishdan oldin, ta’limning bir bosqichidan ikkinchisiga o‘tishda bilimlarni mustahkamlashga yo‘naltirilgan ta’limiy tadbirlar (o‘tilganlarni so‘rash, savol-javob o‘tkazish, test sinovlari o‘tkazish va boshqa) olib boriladi. Bu omil bilim, ko‘nikma va malakalar mustahkam bo‘lishining asosiy omillaridan biri hisoblanadi.
MUFASSAL TAHLIL – asar boblari, lavhalar, obrazlarni o‘rganishda qo‘llaniladi, tahlil keng hajmli bo‘ladi.
NATIJA - dars mashg'ulotlari jarayonida rejalashtirilgan xulosaga kelingan va ta’limning m a’lum muayyan jarayonidan olingan yakuniy natijasidir.