O’zbek tili o’zbekiston respublikasi davlat arxitektura va qurilish qo’mitasi toshkent arxitektura – qurilish instituti

Tayanch so`zlar: ot, mustaqil, xususiyat, turdosh, atoqli, yakka, juft, aniq, mavhum, turlanish, egalik, kelishik, birlik, ko`plik.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:

1. Ot deb nimaga aytiladi?

2. Ot ma`no jihatdan qanday turlarga bo`linadi?

3. Otga xos grammatik xususiyatlar deganda nimani tushunasiz?

4. Otlar ma’nolariga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?

5. Turdosh otlar ma’nolariga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?

Topshiriqlar

1-topshiriq:O’qing, otlarni aniqlang. Ularning qaysilari biror shaxs yoki narsalarga atab qo’yilgan otlar.

Gulbadanbegim Zahiriddin Muhammad Boburning qizi bo’lib, u 1523-yili Qobulda tug’ilgan. Onasi Dildorbegim temuriy Sulton Mahmud Mirzoning qizi bo’lgan. Otasining farmoniga ko’ra u katta onasi, ya’ni Humoyun Mirzoning onasi Mohimbegim qo’lida tarbiyalangan.

Gulbadanbegim zamonasining oqila, donishmand ayollaridan edi. Akbarshohning taklifi bilan “Humoyunnoma” - ajoyib va muhim tarixiy asarini yozgan. “Humoyunnoma” Bobur va Humoyun podshohlarning hayoti va sarguzashtlarining qisqacha tarixi bo’lib, “Boburnoma”ning mantiqiy davomidir. “Akbarnoma”ning muallifi Abul Hazlning yozishicha, Gulbadanbegim 1603-yilda 80 yoshida vafot etgan.

2- topshiriq:O’zingiz eshitgan yoki o’qigan kitoblaringizdan hayvonlarga atab qo’yilgan nomlardan bir nechtasini yozing. Ular ishtirokida og’zaki gaplar tuzing.

3- topshiriq: Viloyatingizdagi shahar, tuman, ko’l, daryo, anhor va boshqa joy nomlarini bir necha guruhga ajratib, har biriga uchtadan misol yozing.

4- topshiriq: O’qing. Atoqli otlar qaysi gap bo’lagi bo’lib kelayotganini aniqlang.

Akam Dilshodning Sen-chi , Mavjuda,

Odati qiziq. Qara ukangga.

Ish taqsimlab u Hamrobek, suv och

Ko’rgazar yo’riq. Darhol ekinga.

Hoy, Umarjon, sen Akam Dilshodbek

Molga sol xashak. Тaqsimlaydi ish.

Uyni supurib, O’zi to’p tepib,

Suv keltir, Qo’shoq. Qilmas hech yumush.(Po’lat Mo’min)