Oʻzbek romanchiligining asoschisi Abdulla Qodiriyning Mehrobdan chayon romaniga

023
Ubaydullayev Sardor
Oʻzbek romanchiligining asoschisi Abdulla Qodiriyning
Mehrobdan chayon romaniga
Taqriz
Roman 1928 yili yozilgan bo’lib u yerda 19-asir hodisalari yani Turkiston feodallarining keyingi vakili bo‘lg‘an Xudoyorning o‘z xohishi yo‘lida dehqon ommasi va mayda hunarmand — kosib sinfini qurbon qilishi, mamlakat xotin-qizlarini istagancha tasarruf etishi, bunga qarshi bo’lganlar kim bo‘lmasin, shavqatsiz jazo berishi ro‘monning mavzusidir. Xudoyorning bu yo‘ldagi birinchi nishoni bo‘lgan ulamolar, ularning ichki-tashqi ahvoli, axloqi, madrasa va oila hayoti, ulamoda insoniy his tuyg’ulardan vos kechib pora kabi ilatlarga botishi.
Bular ro‘monning salbiy qahramonlari bo’lsa, ularga qarshi kambag‘allar, Mehnatkash kambag‘allarning axloqi, oilasi, turmish tarzi va muhabatning qanday sinovlarga duch kelishi bizning o’zbekona sharim hayo bilan bayon qilimgan romandir. Albata bu romani hamma jihatlari emas uyerda tarixiy va etnografik lavhalar, xon harami ,qirq qizlar taqdiri kabi qiziqarli jihatlari ham bor. Men sizlarga bu romanni o’qib chiqishni tavsiya etaman.

TATU birinchi bosqich S.U.Ubaydullayev

Talabasi

“Xalq dilidagi avoiy” maqolasiga

Tezis

Ushbu maqola kitobxonlar uchun tarbiyaviy ahamiyatga ega bo’lgan ma’naviy, axloqiy, ibratli afsonalar asosida yozilgan. Maqolada buyuk bobokalonimiz Alisher Navoiyning sermazmun, serqira o’ziga xos ijodi hamda Navoiy obraziga xos bo’lgan xususyatlarni ko’rishimiz mumkin. Bu maqolada Navoiyning dono, adolatparvar, xalq manfaatlarini ko’zlovchi vazir, tadbirkor, nochor kimsalarga mehribon, vafador do’st ekanligini yaqqol ko’rishimiz mumkin. Maqolada keltirilgan barcha rivoyatlar hayotiy voqealar va munosabatlar asosida yaratilganligi, Navoiyning xalq uchun, vatan uchun jonini fido qilganligi ifodalangan. Maqola biz talabalar uchun kata tarbiyaviy ahamiyatga ega.

Adabiyotlar:

1. Murodov M. Allomalar ibrati. Toshkent, Adabiyot va san‘at, 1982.

2. Safarov O. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. –T., Musiqa, 2010.