O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

yaqin turni o'z ichiga oladi. Hamma bo'g'im oyoqlilam ing tanasi va
oyoqlari bo'g'im larga bo'lingan. Tanasi pishiq xitin kutikula bilan
qoplangan. Kutikula ichki organlarni him oya qilish va tashqi tayanch
skeleti vazifasini bajaradi. Tana bo'shlig'i embrional rivojlanish davrida
birlamchi va ikkilamchi tana bo'shliqlarining birga qo'shilib ketishidan
hosil bo'lgan bo'lib, aralash tana bo'shlig'i deyiladi. M arkaziy nerv
sistem a si halqali ch u valchanglarn ikiga o'xsh ash tu zilgan . Suvda
yashovchi bo'g'imoyoqliiar jabralar, quruqlikda yashovchilari esa traxeya
yoki o ’pkalar yordam ida nafas oladi.
B o'g'im oyoqliiar um urtqasiz hayvonlar orasida e n g m urakkab
tuzilgan hayvonlar. Ular dengizlar va chuchuk suvlarda, quruqlikdagi
barcha m uhitda tarqalgan. K o'pchilik turlari erkin yashaydi, lekin
ular orasida odam , hayvonlar va o'sim liklarning parazitlari ham
uchraydi.
B o'g'im oyoqliiar tipi jabra bilan nafas oluvchilar (Branchiata),
X 
iliseralilar (Chelicerata) va traxeyalilar (Tracheata) kenja tiplariga bo'linadi.
Birinchi kenja tipga qisqichbaqasimonlar, ikkinchisiga o'rgimchaksimonlar,
uchinchisiga ko'poyoqlilar va hasharotlar sinflari kiradi.
9 .1 . Q isq ic h b a q a sim o n la r (C ru stacea ) sin fi
Suvda yashovchi bo'g'imoyoqliiar qisqichbaqasimonlar sinfiga kiradi.
Ular orasida zahkashlar quruqlikda yashashga m oslashgan. K o'pchilik
qisqichbaqasim onlar erkin hayot kechiradi. Faqat ayrim turlari baliq
va boshqa suv hayvonlari terisida parazitlik cfiladi. Qisqichbaqasimonlar
bosh q ism id a ikki juft m  ylo v larin in g rivojlan gan ligi va yurish
oyoqlarining uchida ayrisi bo'lishi bilan boshqa bo'g'im oyoqlilardan
farq qiladi. Jabralar yordamida nafas oladi. K o'pchilik turlari baliqlar,