Oʻzbek Bolalar adabiyoti jahon Bolalar adabiyotining ilgor anʼanalari taʼsirida rivojlandi. Jahon Bolalar adabiyoti ning nodir namunalari oʻzbek tiliga tarjima qilindi, "Gulliverning sayohatlari" J

Oʻzbek Bolalar adabiyoti jahon Bolalar adabiyotining ilgor anʼanalari taʼsirida rivojlandi. Jahon Bolalar adabiyoti ning nodir namunalari oʻzbek tiliga tarjima qilindi, "Gulliverning sayohatlari" (J. Svift), "Robinzon Kruzo" (D. Defo), "Tom togʻaning kulbasi" (BicherStou), "Soʻna" (E. Voynich) kabi jahon adabiyotining nodir asarlari oʻzbek bolalarning ham mulki boʻlib qoldi. Sharq adabiyoti eng yaxshi namunalarini arab, fors tilidan tarjima qilish Bolalar adabiyoti tarjimachiligidagi bir yoʻnalish boʻlsa, Gʻarb adabiyoti, xususan rus adabiyoti namunalarini oʻzbekchalashtirish ikkinchi yoʻnalishni tashkil etdi. I. A. Krilov masallari, A. S. Pushkinning "Baliqchi va baliq haqida ertak" asari, K. D. Ushinskiy hamda L.N. Tolstoyning bir qancha hikoya, ertaklari va boshqa ayni shu davrda tarjima qilinib, yangi usuldagi maktablar alifbo va oʻqish kitoblariga kiritildi. Ijodkorlar tarjima vositasida realistik Bolalar adabiyoti ning oʻziga xos xususiyatlarini yanada mukammal egalladilar, bolalar uchun yozuvchi adiblar guruhi shakllandi. 20-asrning 20—30- yillarida Hamid Olimjon, Gʻafur Gʻulom, Gʻayratiy, Shokir Sulaymon, Ilyos Muslim, Gulom Zafariy, Ayniy, Elbek, Zafar Diyor, Sulton Joʻra, Kudrat Hikmat, Quddus Muhammadiy, Shukur Sadulla, Hakim Nazir, Poʻlat Moʻmin va boshqa ijodkorlarning asarlari oʻzbek Bolalar 5 adabiyoti ning rivojlanishida, maxsus adabiyot sifatida shakllanishida muhim ahamiyatga ega boʻldi. Chet el yozuvchi, shoirlarining ajoyib asarlari orqali bolalarning dunyo haqidagi fikr doirasi kengayib boradi, turli mamlakatlarning tabiati, xalqlarning turmush sharoiti, urf-odatlari, madaniyati va san'ati bilan tanishadilar. Yosh kitobxonlarda chet mamlakatlarda yashayotgan mehnat ahliga nisbatan do'stlik va birodarlik tuyg'ulari kurtak otadi. Bolalarning jahon bolalar adabiyotiga bo'lgan qiziqishlarini e'tiborga olib mazkur uslubiy qo'llanma yaratildi. Ushbu uslubiy qo'llanmadan boshlang'ich ta'lim va sport tarbiyaviy ish, maktabgacha ta'lim yo'nalishi talabalari unumli foydalanishlari mumkin.
Tursunboy Adashboev jahon bolalar she‘riyati vakillarining asarlarini o’zbek tiliga tarjima qilish borasida ham faol ish olib borayotir. Tursunboy Adashboevning ijodi bilan tanishgan kishi bir narsaga amin bo’ladi: bu asarlar bolalar ham, kattalar ham baravar o’qiydigan ibrat kitobidir. Tursunboy Adashboevning eng sara she‘rlari jamlangan «Orzularim — qo’sh qanotim» deb nomlangan kitobini sinchiklab o’qib chiqib, quyidagi xulosaga 135 kelish mumkin: qalamga olingan mavzular bolalarning o’ziday beg’ubor, hajman qisqa va lo’nda. Kutilmagan qofiyalar esa she‘rning ravonligini oshirib, kichkintoylarning osongina yod olishini ta‘minlaydi. Tursunboy Adashboev vaqtli matbuotda, nashriyotda va har ikki respublikaning Yozuvchilar uyushmalarida xizmat qiladi. SHuningdek, jahon bolalar adabiyotining eng yetuk vakillari asarlarini maromiga yetkazib tarjima qilgan. Qirg’iz xalq eposi — «Manas»ning nasriy variantidan tortib S. Eraliyev, S. Jusuyev, T. Qosimbekov, J. Mavlonov, B. Sarno’g’ayev, N. Alimbekov kabi ijodkorlarning o’ttizga yaqin asarlari o’zbek tilida bosilib chiqqan
Abdurahmon Akbar qalamiga mansub she‘r va tarjimalarda bolalar dunyosiga chuqurroq kirib boriladi, ularda fikr aniq va lo’nda ifodalanadi. Asarlar tilining sodda va ravonligi, tasvir vositalarining puxtaligi, jahon bolalar she‘riyatining eng yaxshi an‘ana va usullarini, shakllarini o’zida omuxta qilganligi bilan nafaqat yosh kitobxonlar, shu bilan birga katta yoshdagi adabiyot, she‘riyat muxlislari e‘tiborini ham torta oladi. Bolalarning barkamollikda, bugunning va kelajakning egasi ekanini his etib ulg’ayishlariga ko’mak beradi.
Aleksandr Sergeyevich Pushkin (1799-1837) xalq og’zaki ijodini bolalikdan berilib o’rgandi. Buloqdek qaynab-toshgan xalq og’zaki ijodi shoirning ilhomiga ilhom qo’shdi. Kelajakda mashhur shoir bo’lib, jahonga tanilishida boy manba bo’lib xizmat qildi. U, ayniqsa, o’zining ertak, dostonlari bilan yosh kitobxonlarning hurmat-olqishiga sazovor bo’lib kelmoqda. A.S.Pushkin o’zining ―Pop va uning xizmatkori Balda haqida ertak‖(1831), ―Baliqchi ham baliq haqida ertak‖(1833),‖O’lik malika va yetti bahodir haqida ertak‖(1833), ―Oltin xo’roz haqida ertak‖(1834) kabi ertak – dostonlari bilan jahon bolalar adabiyoti xazinasini yanada boyitdi.

Rus bolalar adabiyotining taraqqiyotida L. N. Tolstoy katta rol oʻynadi. Bolalar uchun asar yozish har bir qalamkashning fuqarolik burchi deb bilgan pedagog-adib ijodda koʻp narsalarga erishdi.

Tolstoy 1859 yildan eʼtiboran oʻz ona qishlogʻi Yasnaya Polyanada maktab ochib, muallimlik qilar ekan, oʻquvchilar uchun ham, oʻqituvchilar uchun ham darslik va qoʻllanmalarning yoʻqligini, borlari ham bugungi kun talablariga yaxshi javob bera olmasligini tajribadan oʻtkazdi. Endigina savod chiqarish ishiga kirishgan bolalarga mos ertak, hikoya, sheʼr, masal va hikoyalar darsliklarda oʻz aksini topishi darkor deb tushundi va bu xayrli ishga qoʻl urdi.
Darslik juda qiyinchilik, ogʻir ijodiy mehnat bilan 1872 yilda “Alifbe” nomi bilan nashr etildi. Dehqon bolalariga moʻljallangan bu kitob “Alifbedan tashqari, ruscha oʻqish uchun toʻrt kitob, slovyancha oʻqish uchun toʻrt kitob, arifmetika va muallim faoliyatidan tashkil topgan edi. Bu darslik bolalarga hech qanday yengillik bermadi. Ayniqsa, badiiy asar koʻp boʻlsa-da, kitobda davr, zamon ruhi deyarli yoʻq edi. Shu sabablarga koʻra pedagog-olim qattiq tanqidga uchradi. Zahmatkash adib tanqidlardan toʻgʻri xulosa chiqaradi. Iloji boricha mehnat ahli bolalariga oʻqimishli, taʼsirli, eng muhimi ularning savodini chiqarishga moʻljallangan “Yangi alifbe” va unga qoʻshimcha qilib “Rus tili oʻqish kitobi”ni 1875 yilda nashr ettiradi. Bu kitob uchun adib yuzdan ziyod hikoya, ertaklar yozadi. “Uch ayiq”, “Fillipok”lar shular jumlasiga kiradi. Adabiy jamoatchilik va pedagoglar asarni yuksak mamnuniyat bilan qabul qiladilar. Bu kitob har tomonlama bolalarga mos tushadi. Tolstoy kitob haqida: “Mazkur “Alifbe” haqidagi orzularim roʻyobga chiqqanidan, uni rus bolalarining ikki avlodi oʻqib, dastlabki poetik zavqini shu kitobdan olishlaridan faxrlanaman. Bu kitobga koʻp mehnat va muhabbatimni jo qildim, u hayotimning muhim sahifasi boʻlishiga aminman”, – deb yozgan edi.
Bu darslik qayta-qayta bosildi. Hatto 1921 yilda ham uning soʻnggi nashri chop etildi.
Tolstoyning har bir asari turmushning, bolalar hayotining bir tomonini ochib berishga qaratilishi bilan muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki hayotni, bolalarni qattiq sevgan va unga mehr-muhabbati juda katta boʻlgan adib kichkintoylarga qarata yozilgan har bir katta-kichik asar hayotiy boʻlishini istaydi va oʻzining bu qaroriga butun ijodi davomida sodiq qoladi.
Tolstoyning bolalarga bagʻishlab yozgan barcha katta-kichik asarlarida oddiy inson qiyofasi koʻzga yaqqol tashlanib turadi. Buning isboti tariqasida adibning bir qator asarlariga nazar tashlab oʻtishga toʻgʻri keladi. Bir bogʻbon bolalari ishyoqmas, yalqov boʻlib oʻsayotganliklaridan qattiq iztirob chekadi. U oʻlimi oldidan oʻgʻillarimni bir aldasam, zora ishlab, oʻzlarida mehnat koʻnikmasi hosil boʻlsa, degan oʻy, xayol bilan: “Bolalar, men tok tagiga oltin koʻmib qoʻydim, uni mendan keyin qazib olinglar”, degan gʻoyani “Bogʻbon va bolalar” hikoyasida juda qoyil qilib yozadi.
Koʻchat ekish, bogʻ qilish juda ogʻir va mashaqqatli ish. Bu bogʻbondan ogʻir mehnat, sabr-toqat talab qiladi. Bogʻbon oʻzi uchun, kelajak avlod uchun koʻchat ekadi. Shu nuqtayi nazardan adibning “Moʻysafid olma ekdi” hikoyasi diqqatga loyiqdir.
“Keksa berilib koʻchat oʻtqazar edi. Odamlar uning keksaligidan va qilayotgan ishidan kulib:
– Sizga olma ekish nega kerak boʻlib qoldi? Bu daraxt oʻsib voyaga yetguncha bu dunyoda yashaysizmi yoki yoʻqmi? – deyishdi.
– Men olmasini yemasam oʻzgalar yeyishadi va menga rahmat deyishadi. Nima boʻlganda ham olmani ekkanim foyda, – debdi”.
Tolstoy ochkoʻz, faqat oʻz manfaatlarini oʻylaydigan baʼzi odamlarni koʻpgina asarlarida tanqid qiladi, ularning ustidan ochiqdan ochiq kuladi. “Odamga qancha yer kerak?” degan hikoyaning sarlavhasini oʻqigan odam hayron boʻlib qoladi. Rostdan, odamga qancha yer kerak? Fomaga mulkdor yer beradi. “Bugun qancha oʻlchasang, hammasi seniki,” – deydi. Foma yugurib-yelib, odimlab, kun boʻyi yer oʻlchaydi. Oxiri ochlik va charchaganidan yiqiladi-yu, oʻsha joyning oʻzida jon beradi. Adib Foma choʻzilib yotgan yerni koʻrsatib, odamga ikki metr yer kerak boʻladi, xolos, deydi.
Tolstoy asarlari orasida hayvonlar, jonivorlar, parrandalar haqida yozilganlari ham koʻp. Doʻstlik, birodarlik, doʻstga sadoqat, mehr-oqibat faqat odamlar oʻrtasida emas, balki hayvonlar oʻrtasida ham mavjud ekanligini biz adibning “Arslon bilan it” hikoyasi misolida bilib olamiz.
Tolstoyning “Bolalik”, “Kavkaz asiri” kabi povestlari ham bolalar sevib oʻqiydigan asarlar sirasiga kiradi.
L. N. Tolstoyning ibratli hikoya, ertak va masallari hali ham oʻzining badiiy hamda tarbiyaviy kuchini yoʻqotgan emas. Uning bu mavzudagi asarlari qator darslik va majmualarga kirgan, alohida kitob holida ham chop etilgan.

Cipollino sarguzashtlari hikoyasi qisqacha mazmuni. Janni Rodari "Sipollinoning sarguzashtlari": asarning tavsifi, personajlari, tahlili. Rodari J., "Sipollinoning sarguzashtlari" ertagi
Sipollon shahzoda Lemonning oyog'ini ezib tashlagan.


Cipollino - piyoz bolasi. Uning onasi, otasi Sipollon va 7 akadan iborat katta oilasi bor edi: Cipolletto, Cipollotto, Cipolloccia, Cipolluccia va boshqalar. Piyoz oilasi kambag'al bo'lib, shahar chetidagi yog'och fide qutisiga teng uyda yashar edi. Bir paytlar mamlakat hukmdori, shahzoda Lemon boylar sevmagan bu erga tashrif buyurishga qaror qildi. Saroy ahli xavotirda edi, chunki shaharning chekkasida piyozning kuchli hidi bor edi, ya'ni. qashshoqlik hidi. Va shuning uchun shoshilinch ravishda atrofni odekolon va hatto parfyum bilan sepishga qaror qilindi. Limon askarlari ballon va purkagich bilan qurollangan. Noxush hid bilan kurashayotganda, shahzoda Limon bu joyga etib borishga muvaffaq bo'ldi. Shahzoda har qanday joyda o'z mulozimlari bilan sayohat qildi. Retinyu a'zolari kumush qo'ng'iroq bilan kepkalarni kiyib yurishgan. Shahzodaning o'zi ham shlyapa kiygan, ammo oltin qo'ng'iroq bilan. Va askarlar bronza qo'ng'iroqlari bilan bosh kiyimlarini kiyishdi. Shuning uchun, u chekkada shovqinli bo'ldi. Mahalliy aholi rouling guruhi keldi, degan qarorga kelib, ko'chaga chiqib ketishdi. Kuchli siqilish boshlandi. Sipollino va uning otasi birinchi o'rinda edi. Orqa tomonlar ularga bosishdi. Qadimgi Sipollon qarshilik ko'rsata olmadi va orqa qatorlarga baqirdi: "Orqaga!" Shahzoda Limonga bu yoqmadi. Yig'ilgan odamlar qudrat va g'azab bilan g'azablansa, Sipollonni shahzoda Limonga to'g'ridan-to'g'ri olomon itarib yubordi va kambag'al chol tasodifan hukmdorning qiyshiq ingichka oyog'ini ezib tashladi, bu Sipollonening dahshati va qo'rquvi tufayli kallusga aylandi. Ushbu nazorat uchun keksa odam limon askarlari tomonidan asirga olingan va qamoqqa tashlangan. Cipollino otasi bilan uchrashuvga erishdi va u ilgari o'ylaganidek jinoyatchilar emas, balki faqat mamlakat qamog'ida bo'lgan munosib va \u200b\u200bhalol odamlar ekanligi aniqlandi. Ota Cipollino-ga bunday odamlar mamlakat hukumatiga yoqmasligini, shuningdek, Cipollino-ga dunyo bo'ylab yurish va donolikni o'rganishni maslahat berdi, kuchga ega bo'lgan har qanday firibgarlarga alohida e'tibor qaratish lozim. Otasi bilan uchrashgandan so'ng, Cipollino onasini va akalarini amakisiga ishonib topshirdi, narsalarini bir dasta bog'lab, yo'lni bosib o'tdi.
Cipollino qishloqlaridan birida g'isht qutisida o'tirgan bir oshqovoq cholga duch keldi. Keyinchalik bu quti emas, balki oshqovoqning xudojo'y otasining kichik uyi ekanligi ma'lum bo'ldi. Gap shundaki, chol butun umr o'z uyini orzu qilgan. U g'isht yig'di, ovqatdan bosh tortdi, ko'p ishladi va ozdi, chunki tugamadi. Kum oshqovoq keksalik davrida 118 ta g'isht to'plagan edi. U endi ishlay olmasdi. U endi g'isht sotib ololmasligini tushunib, juda kichik va juda tor uy qurishga qaror qildi. Cipollino, xudojo'y ota Qovoqdan uning hayoti haqida so'rashni boshladi, ammo ikkinchisi hatto bulut buluti kabi, og'zini ochishga ham ulgurmadi. Ko'cha tezda kimsasiz edi, hatto mushuk va tovuqlar ham yashirinishni boshladilar. Aholi o'z uylariga shoshilib, eshiklarini va derazalaridagi panjuralarni qulfladilar. Changli bulutdan arava paydo bo'ldi va Signor Pomidor karetadan chiqib ketdi. U xudojo'y otasi Qovoqqa o'zining "saroyini" grafinya Vishenning mulkdorlari erlarida ularning ruxsatisiz qurganini aytdi. Qovoq grafning o'zi ruxsat olganiga e'tiroz bildirdi. Ammo Signor Tomato qishloq huquqshunosi Goroshkani uyni bo'shatish haqidagi talablari qonuniyligini tasdiqlashga chaqirdi. Dastlab befarq turgan Sipollino bahsga aralashdi. Signor Tomato piyoz bolasi qaysi tomonda ekanligini darhol anglamadi. U nima uchun Cipollino ishlamayotganligini so'radi. Bola u o'qiyman deb javob berdi - u firibgarlarni o'rganmoqda. Signor Tomato butun qishloq firibgar ekanligini va agar Cipollino yangisini topsa, unga qarashga qarshi emasligini aytib, qiziqib qoldi. Keyin Cipollino cho'ntagidan oynani olib, Signora Pomidoriga sovg'a qildi. Ikkinchisi bola shunchaki uni masxara qilayotganini va g'azablanganligini tushundi. U Sipollinoning sochlaridan ushlab, chayqala boshladi. Natijada, Signor Pomidorning ko'z yoshlari bor edi. Bu shunday muhim janob uchun yangi edi, u juda qo'rqib ketdi, vagonga sakrab tushishga shoshildi. Ammo ketishdan oldin u Qovoqning xudojo'y otasini qo'rqitib, o'z uyidan chiqib ketishi kerakligini eslatdi.


professor Grusha, Luka Porey va Millenopodlar haqida hikoya qilinadi


Cipollino Chevalier Pomodoroni yig'lagandan so'ng, usta Grape bolani o'z ustaxonasida shogird bo'lib ishlashga taklif qildi. Va u haq edi. Odamlar endi hamma tomondan unga murojaat qilishdi, faqat juda jasur kichkina bolaga qarashdi. Cipollino har doim quvnoq va mehmonlarni kutib oldi. Armuddan skripka chaladigan professor Grusha bilan u shunday uchrashdi. Professorni har doim shirin nok hidiga qoyil qolgan chivinlar quvib yurar edi. Cipollino shuningdek, bog'bon Luqo Lik bilan uchrashdi, u o'zining uzun mo'ylovi tufayli uning taqdiridan shikoyat qildi. Ma'lum bo'lishicha, uning rafiqasi ularni quyoshli havoda kiyimlarini quritishda ishlatgan. Shuningdek, Cipollino centipeslar oilasi bilan uchrashdi. Ularda etarlicha tashvishlar bor edi - nafaqat notinch bolalarning poyabzallarini tuzatish oson emas, balki oyoqlarini yuvishga ham majbur bo'ldilar! Old yuzlab oyoqlarni yuvayotganda, orqa qismlar allaqachon loyga botgan. Va aksincha - orqa qismini yuvayotganda, toza old qismi allaqachon qorayadi.
Cipollino chanqagan Mastino itini qanday aldaganligi haqida.


Ayni paytda Signor Pomidor qishloqqa qaytib keldi. Uning atrofida o'nlab limon askarlari va qo'riqchi Mastino bor edi. Ular bechora Qari oshqovoqni o'z uyidan kuch bilan itarib yuborishdi. Signor Tomato qo'riqchi itni uyga joylashtirdi va o'z vagonida haydab ketdi. Uning ortidan limonlar ergashdi. O'sha kuni quyosh issiq edi. Cipollino hamma narsani ko'rdi, lekin bechora cho'qintirgan otasi Qovoqqa yordam berish uchun hech narsa qila olmadi. Biroq, Cipollino itning qaynoq ekanligini payqadi. Keyin u quyoshning eng yuqori nuqtasini kutdi. Shu payt tashqarida shu qadar qizib ketdiki, hatto toshlar ham terlab ketdi. Keyin Cipollino bir shisha suv chiqarib, ichiga uzum ustasining rafiqasi qabul qiladigan uxlab yotgan dorilarni tashladi va ayvonga chiqdi. Mastino uni ko'rib, bir qultum suv so'radi. Cipollino itga butilkaning hammasini berdi. It uni tubiga tushirganda, u darhol uxlab qoldi. Cipollino Mastinoni yelkasiga qo'ydi va grafinya Cherryni bog'ga olib bordi.


Kum Blueberry o'g'rilar uchun qo'ng'iroqni eshikka osib qo'yadi.


Cipollino qishloqqa qaytib kelganida, odamlar juda xavotirda ekanliklarini ko'rdi. Darhaqiqat, Signor Pomidor ikki marta aldangan bo'lib chiqdi va endi hamma uning qasosidan qo'rqdi. Biroz o'ylanib, qovoq uyini yashirish kerak degan qarorga kelishdi. Uyni ehtiyotkorlik bilan aravaga ortib, o'rmonga olib borishdi. Uy qarovsiz qolmasligi uchun ular xudojo'y otadan Chernikadan vaqtincha Qovoq uyiga ko'chib o'tishni iltimos qilishdi. Kum Chernika uyning xavfsizligidan xavotirda edi. Shunday qilib, u eshikka o'g'rilarga murojaat qilgan yozuvni osib qo'ydi. Yozuvda uy juda kambag'al ekanligi va undan o'g'irlanadigan hech narsa yo'qligi aytilgan. Agar o'g'rilarning xo'jayinlari ishonmasalar, ularga qo'ng'iroq qilishlariga hech narsa to'sqinlik qilmaydi, shundan so'ng darhol ular uchun eshik ochiladi va ular uyning qashshoqligi haqidagi so'zlarning to'g'riligiga amin bo'lishlari mumkin. Cho'qintirgan otasi Chernika tomonidan osilgan yozuv tufayli, bechora o'g'rilar har kecha uyg'onishdi.


Bu ularning qarindoshlari - baron apelsin va mandarin gersogi tomonidan grafinalarga qancha muammo va kulfat keltirganligi haqida hikoya qiladi.


Qishloq aholisi Qovoqning xudojo'y otasining uyini yashirgan kuni, grafinya Cherryning mulkiga ikkita mehmon - Baron Orange va Dyuk Mandarin keldi. Baron Orange dahshatli ochko'zlik edi. U dehqonlarining barcha mollarini yeb, keyin bog'laridagi barcha daraxtlarni yeb, keyin erlarini sotib, oziq-ovqat sotib olishga kirishdi. Hech narsa qolmagach, u Cherry grafinalaridan biriga tashrif buyurishni iltimos qildi. Keyin yana bir singlim, grafinya Cherri, marhum erining amakivachchasi bo'lgan Mandarin knyazini mehmonga taklif qilishga qaror qildi. Natijada, hurmatli Signor Vishenning uyida dahshatli hayajon bor edi. Baron Orange juda katta qorni bor edi va o'z-o'zidan harakatlana olmadi. Shuning uchun, u baron apelsinning qornini tashiydigan aravachali xizmatkorlarni tayinlashi kerak edi. Mandarin gersogi ham ko'p muammolarga sabab bo'ldi. U juda ochko'z edi. Shuning uchun u o'z joniga qasd qilish sahnalarini namoyish etdi. Bunday niyatlarning oldini olish uchun grafinya giloslari Signor Mandarin zargarlik buyumlari, ipak ko'ylak va boshqalarni berishlari kerak edi. Vujudga kelgan muammolar tufayli grafinya Cherri dahshatli kayfiyatda edi. Ular o'zlarining noroziligini bechora jiyan, bola Cherryga qaratmoqdalar. Faqatgina xizmatkor qulupnay Cherryga achinib, uni tinchlantirishga harakat qildi. Kechqurunlari u bolani shirin narsalar bilan siyladi. Ammo baron apelsin bu safar hamma narsani yedi. Mandarin gertsogidan mazali narsa berish uchun o'z joniga qasd qilish niyati ham yordam bermadi. Ayni paytda, Signor Pomidorga shoshilinch ravishda qovoq uyining yo'qolishi haqida xabar yuborilgan. Keyin Signor Tomato shahzoda Lemondan qishloqdagi isyonchilar g'alayonini bostirish uchun yigirma askarni so'radi. Askarlar etib kelishdi. Ularning reydi natijasida deyarli barcha qishloq aholisi hibsga olingan. Sipollino va turp qizi askarlardan qochishga muvaffaq bo'lishdi.


Cherry Signor Petrushkaning e'lonlariga ahamiyat bermaydi.


Grafinya Cherrining jiyani, bola Cherri nihoyatda yolg'iz dabdabada yashar edi. Bir kuni u panjara orasidan qishloq bolalarini maktab sumkalarini orqasiga ko'tarib yo'l bo'ylab quvnoq yugurayotganini ko'rdi. U xolalaridan uni maktabga yuborishni iltimos qildi. Xolalar yosh graf bir qashshoq odam bilan bitta stolda o'tirishi mumkin degan fikrdan dahshatga tushishdi! Jiyanning iltimosini bajarish o'rniga, ular unga o'qituvchi Signor Petrushkani yozib qo'yishdi. Afsuski, Cherry bola uchun uning o'qituvchisi dahshatli tuynuk bo'lib chiqdi. U hamma joyda taqiqlangan xabarnomalarni joylashtirdi. Gilosga bog'dagi o'tlarni oyoq osti qilish, baland ovoz bilan kulish, qishloq bolalari bilan suhbatlashish va hatto rasm chizish taqiqlangan. Signor Petrushka grafinya Cherrining jiyani uchun ixtiro qilgan har qanday qoidalarning buzilishi bolani qamoqqa olib borishini aytdi. Bunday istiqbollar Cherryni qo'rqitdi. Ammo bir kuni, qishloqda ommaviy hibsga olingan kunning o'zidayoq, Cherry parkda sayr qilish uchun ketdi. U kimdir uni chaqirayotganini eshitdi. Cherry panjara tashqarisida ikkita bolani ko'rdi. Ular Cipollino va Turp bo'lib chiqdi. Bolalar bilan suhbatlashish taqiqlangan e'longa qaramay, Cherry suhbatga kirishdi. Natijada, bolalar do'st bo'lishdi. Bundan tashqari, Cherry Cipollino va Turp bilan birgalikda birinchi marta baland ovozda va chin yurakdan kuldi. Ularning kulgisini grafinya va Signor pomidorlari eshitdilar. U darhol nima bo'layotganini ko'rish uchun ketdi. Bola Cherri uni ko'rib, yangi do'stlariga xavf haqida ogohlantirdi. Ular qochishga muvaffaq bo'lishdi. Keyin janob pomidor qochoqlardan keyin uzoq vaqt baqirdi. Va yosh graf erga yiqilib, achchiq-achchiq yig'lab, endi yangi do'stlarini boshqa ko'rmaslikka qaror qildi. Keyin Signor Tomato Cherryni qo'ltig'idan ushlab, qal'aga olib bordi.
Qanday qilib ular doktor Kashtanni qasrdan haydab chiqarishdi.


Cherry bola Sipollino va Turpni umrbod yo'qotgan deb o'ylab, juda xafa bo'ldi. U doimiy ravishda yig'lab yubordi. Ammo ozgina oila bolaga hamdard edi. Deyarli hamma uni masxara qilishni va hatto masxara qilishni boshladi. Faqatgina xizmatkor qulupnay Cherryga chin dildan achindi. U ham yiqilib yig'lab yubordi. Ammo grafinya uni ishdan bo'shatish bilan qo'rqitdi. Tez orada Cherryda isitma paydo bo'ldi. U Sipollino va Turp ismlarini takrorlay boshladi. Keyin hamma bolani aldangan deb qaror qildi va ko'plab shifokorlarni taklif qildi. Ammo Cherryga hech narsa yordam bermadi. Keyin Strawberry Shortcake doktor Kashtanni taklif qildi. U bechora, ammo rostgo'y shifokor edi. U Cherry melankoliyaga ega va boshqa bolalar bilan muloqotga muhtojligini aytdi. Bu so'zlar janoblarga yoqmadi va doktor Kashtan qal'adan haydaldi.
Sichqoncha bosh qo'mondoni orqaga chekinish uchun signal berishga majbur.


Ayni paytda qamoqdagi do'stlariga sichqonlar hujum qilishdi. Ularning bosh qo'mondoni general Sichqoncha-Longtail mahbuslardan shamdon va professor Pirning skripkasini olib qo'yishni buyurdi. Sichqonlar shamni olib qo'yishga muvaffaq bo'lishdi, ammo ular miyovlash tovushlarini chiqargan skripkani yo'q qila olmadilar. Ammo professor endi skripkada o'ynay olmadi. sichqonlar kamonni kemirardi. Sichqonlar yangi kuch to'plash uchun vaqtincha chekindi. Magistr Vinogradinka sichqonlarning yana bir hujumini qanday qilib qaytarish kerakligini aniqladi, dushmanni juda qo'rqitdi va baland ovozda miyillashdi. Sichqonlar orqaga chekingandan so'ng, do'stlar Strawberry Shortcake ovozini eshitdilar. U Signor Tomato xonasida yashiringan tinglash moslamasi orqali gapirdi. Qulupnay do'stlaridan hech qanday yo'l bilan voz kechmaslikni va oshqovoqning xudojo'y otasining uyi qaerda yashiringanligini aytmaslikni iltimos qildi. Cipollino tez orada barchani qanday ozod qilishni tushunishini aytishni so'radi. Mahbuslar qulupnay va sham berishni Strawberry Shortcake-dan so'rashdi. Qiz do'stlarining iltimosini bajardi. Signor Tomato Strawberry u sichqonchani tuzog'iga chang solayotganini aytdi (maxfiy tinglash moslamasini shunday nomlagan) Cavalier Tomato xizmatkor ahmoq va tinchlanib qolganiga qaror qildi. Keyinchalik, Signor Tomato xursand bo'ldi, chunki Mastino iti turp, qulupnay va Chipollinoni to'siq yonida ko'rdi va Cipollino tomon yugurdi. Shunday qilib, Pomodoroning asosiy dushmani Cipollino qo'lga olindi.


Cipollino va Mole-ning bir qamoqdan ikkinchisiga sayohati.


Cipollino grafinya Cherining qamoqxonasida topilgan eng qorong'i va eng chuqur kameraga tashlandi. To'satdan Sipollino taqillatishni eshitdi. Keyin yana va yana. Va bir lahzadan keyin devorga g'isht tushdi va Signor Krot paydo bo'ldi. Aniqrog'i, Cipollino suhbatdan taxmin qilishicha, bu Mole, tk. aslida, kamerada juda qorong'i edi va hech narsa ko'rinmas edi. Mole tasodifan Sipollinoning kamerasiga tushib qoldi. U shunchaki yangi tunnel qazishda edi. Cipollino Molega ergashib, uni zindonning do'stlari yotgan tomonga olib boradigan yangi er osti yo'lagini qazishga ishontirdi. Mol rozi bo'ldi. Ayni paytda, Signor Tomato Cipollino o'zini oldida qanday qilib xo'rlashini, qanday qilib bolaga najot umidini berishini va keyin qanday qilib Cipollino-ni osib qo'yish to'g'risida qarorini e'lon qilishni orzu qilardi! U quvonch bilan yosh mahbusning kamerasiga kirdi. Janob pomidor hujayraning to'liq bo'shligini bilib, g'azablandi. Signor Tomato shokka tushib, skameykada cho'kdi. Va keyin shamol esib, kameraning eshigini yopib qo'ydi. Qulf qulflandi va Chevalier Pomidor qulflandi. Kalitlar eshikni faqat tashqaridan ochdi. Baxtsiz odamni ozod qilish uchun eshikni portlatish kerak edi. Keyinchalik, Signor Pomidorni kameradan sudrab olib chiqishdi va xonaga olib borishdi. U to'shagida baxtsizlikdan parchalanib yotdi. Bu vaqtda Cipollino va Mole do'stlarining kamerasiga tushishdi. Qovoqning xudojo'y otasining tanish ovozlari va xo'rsini allaqachon eshitilgan edi. Mole buzishga va do'stlarini er yuziga olib chiqishga rozi bo'ldi. Ammo, afsuski, kameraga teshik qazilgan paytda, usta Grape gugurt yoqdi. Mol darhol orqaga qaytdi. U nurni yomon ko'rardi. Shuning uchun, Signor Mole Cipollino va uning do'stlarini tashlab, er osti tunnellarining zulmatiga yashiringan. Cipollino do'stlar orasida edi. Avvaliga hamma undan mamnun edi. Ammo yordamni kutadigan joy yo'qligini anglaganlarida, hamma tushkunlikka tushdi.


Shundan ko'rinib turibdiki, kavaler pomidor paypoqda uxlash odatiga ega.


Signor Pomidor har kimdan Cipollino parvozi haqida yashirdi. U limonchik askarlariga voqea haqida jim turishni buyurdi. Ayni paytda, Qulupnay Shortcake uzoq vaqt davomida Signor Pomidorni tomosha qilar edi. U Pomodoro qamoqxonalar kalitlarini qaerda yashirishi haqida juda xavotirda edi. Ammo u bu sirni hech qanday hal qila olmadi. Keyin Qulupnay yosh graf Cherry bilan maslahatlashishga qaror qildi. U hali ham kasal edi. Ammo Cipollino hibsga olinganini bilishi bilan, u darhol to'shagidan sakrab tushdi, ko'zlari uchqunlandi, ko'z yoshlari quridi va yonoqlari pushti rangga aylandi. Muxtasar qilib aytganda, u darhol sog'ayib ketdi va qat'iy choralarni ko'rdi. U qamoqxonalardan biridan Lemonchikdan Sipollinoning qochib ketganini bilib qoldi. Cherry bundan mamnun edi. Ammo u Sipollinoning do'stlarini ozod qilishga qaror qildi. Cherry qamoqxonalardan biri bilan suhbatlashgandan so'ng, Signor Tomato zindon kalitlarini paypoq cho'ntagida olib yurishini bilib oldi. Va janob pomidor paypoqda uxlagani uchun, Cherry qulupnaydan uxlab yotgan dorilar bilan sepiladigan mazali shokoladli pirojnoe pishirishni iltimos qildi. qulupnay darhol ishga kirishdi. Chevalier Pomidor mamnuniyat bilan tortni yeb, horlana boshladi. Cherry and Strawberry Shortcake janobning xonasiga kirib, paypog'ini echib, kalitlarni chiqarib oldi. Qulupnay uyning burchagiga kelib, yordamga chaqira boshladi. Cherry qaroqchilar qal'aga hujum qilishdi degan xabar bilan qo'riqchiga yugurdi. Qo'riqchilar zudlik bilan Qulupnay Shortcake faryodiga shoshilishdi. Bu orada u yuzini tirnab, fartukini yirtib tashladi. Soqchilar qizning oldiga yugurishganda, qaroqchilar yo'q edi. Qaroqchilar qaerga ketgan deb so'rashganda, Qulupnay Shortcake ko'z yoshlari bilan qishloq tomon ishora qildi. Soqchilar qidirishga shoshildilar. Ammo faqat qishloq Mushuk hibsga olingan. Ayni paytda Cherry zindonning barcha mahbuslarini ozod qilishga muvaffaq bo'ldi. U ularni o'rmon tomon boshlab bordi. Qaytgan soqchilar bo'sh qamoqxonani topdilar. Signor Pomidorning g'azabidan qo'rqqan qamoqxonachilar qurollarini tashlab qochishdi. Cherry zindonni yopdi va uxlab yotgan Signor Pomidorga kalitlarni qaytarib berdi. Ertalab Chevalier Pomidor shahzoda Lemonga grafinya Cherry qal'asida tartibsizliklar boshlanganligi to'g'risida shoshilinch telegramma berdi.


Unda Leek mukofotlandi va jazolandi.


Ertasi kuni ertalab knyaz Lemon grafinya Cherining mulkini egallab oldi. Yo'lda uning askarlari Luka Leo va Green Pea advokatini hibsga olishdi. Qishloqda boshqa hech kim topilmadi. Grafinya Cherry va barcha uy ahli juda hayron bo'lishdi, chunki Limonlar va limonlar bog'dagi o'tlar va gullarni oyoq osti qila boshladilar, oyna oynalarini sindirib, hovuzda oltin baliqlarni ovlay boshladilar. Ammo grafinya arizalariga hech kim zarracha ahamiyat bermadi. Bundan tashqari, shahzoda Lemon va saroy a'zolari grafinya qal'asidagi eng yaxshi xonalarni egallab olishdi va ular o'zlarini orqaga qaytarishdi. Lyuk Lerea tomonidan so'roq qilish uchun shahzoda Lemon, o'qituvchi Petrushka va Signor Pomidor taklif qilindi. Lyuk Lereya ajoyib va \u200b\u200bjuda kuchli mo'ylovga ega edi. Shuning uchun, u xonaga kirishi bilanoq, shahzoda Limon ajoyib mo'ylovidan xursand bo'lib, nima uchun qamoqdan Lyuk Lemonni olib kelganlarini o'ylamasdan unutdi. Natijada, Pırasa Kumush Mo'ylov ordeni bilan taqdirlandi. Shunda Signor Tomato shahzodaga Leekning jirkanch ekanligini va uni so'roq qilish kerakligini eslatdi. Shahzoda Leek mahbuslar qaerga qochganini va oshqovoqning xudojo'y otasining uyi qaerda yashiringanligini biladimi, deb so'radi. Prik salbiy javob berdi. Keyin jallodni taklif qilishga va qiynoqqa solishga qaror qilindi. Shahzoda Limon Leekning mo'ylovini tortib olishni taklif qildi. Ammo Luqo Leriyaning rafiqasi o'zining ajoyib mo'ylovida kiyimlarini tez-tez yuvib quritganligi sababli ular kuchayib ketishdi. jallod mo'ylovni tortib ololmadi. Pırasa hech bo'lmaganda og'riqli emas edi. Natijada, u yana qamoqqa yuborildi va uni unutdi. Advokat Zeleniy Peas so'roqqa chaqirilgan. Dastlab, advokat o'zini hukmdorning oyoqlariga tashlab, rahm-shafqat so'radi, chunki u aybsiz edi. Ammo u Signor Pomidor hatto uni qutqarmoqchi emasligiga amin bo'lganida, no'xatni g'azab va g'azab egallab oldi. Qovoqning cho'qintirgan otasining uyi qaerda yashiringanligi haqidagi savolga Green Peas dadillik bilan qaerdaligini bilishini aytdi, lekin u hech qachon aytmaydi! Shahzoda Lemon advokatni osib qo'yishga qaror qildi.


Qanday qilib Signor Peas janobning hayotini istamasdan saqlab qolganligi haqida.


No'xat dorga osilgan kameraga joylashtirildi. Biroz vaqt o'tgach, bog'lab qo'yilgan Signor pomidorini o'sha kameraga itarishdi. Ma'lum bo'lishicha, shahzoda Limon aybdor hech qachon topilmagani uchun juda xafa bo'lgan. Keyin u Pomodoroning janoblarini fitnada ayblashga qaror qildi. Kamerada o'tirib, o'limga mahkum etilganlar do'st bo'lishdi. Tongda mahbuslarni osib qo'yish kerak. Signor Tomato to'satdan juda foydali bo'ldi va hatto pirojniyning yarmini bo'lishdi. Signora Goroshka, Chevalier pomidorining bu xatti-harakati juda hayratga tushdi va o'ziga ishonch bag'ishladi. Shuning uchun, u oxir-oqibat do'stlarining siriga - oshqovoqning xudojo'y otasining uyi yashiringan joyga xiyonat qildi. Shundan so'ng darhol Signor Tomato eshikni qoqib, shahzoda Lemon bilan uchrashishni talab qildi. Soqchilar Pomodoro talablarini bajardilar. Shahzoda Limon natijadan mamnun edi.


Bu Signor Pea qanday qilib iskala ko'tarilganligi haqida hikoya qiladi.


Daraxtlar qishloq maydoniga o'rnatildi. Advokat Zeleniy No'xat qonunning turli moddalariga tayanib, iloji boricha vaqt ajratdi. U unga sochlarini yuvib, keyin sochlarini oldirish imkoniyatini berishni talab qildi, ammo oxir-oqibat u hali ham iskala maydonchasida qoldi. Shundan keyingina u dahshatni to'liq anglab etdi. Do'mbiralar urishdi, jallod bo'yniga ilmoq tashladi va tugmani bosdi. Polka nuqtalari zudlik bilan uchib ketdi va lyuk uning ostiga ochildi, uning bo'ynidagi halqani mahkamlashini sezdi. Ammo bir lahzadan so'ng, u to'satdan Sipollinoni arqonni iloji boricha tezroq kesishga, so'ngra osilgan odamga ajoyib dori berishga undaydigan ovozni eshitdi.