Oxirgi yillarda molekula tuzilishini tadqiq qilishning ko‘p usullari yaratildi. Olingan natijalar esa umumiy xarakterga EGA. Ular asosida yaratilgan nazariyalar tajriba natijalarini sifat jihatdan tushuntiradi

Birinchi davr - 1666 yili Nyuton tomonidan spektrning kashf etilishidan 1913 yilgacha.



Ikkinchi davrga kelib spektroskopiya kvant nazariyasidek mustahkam tayanch nazariyasiga ega bo‘ldi.

(1)

(2)

(2) ifodaga Borning chastotalar sharti yoki nurlanish bilan bog‘liq bo‘lgan mikrojarayonlar uchun energiyaning saqlanish qonuni deyiladi. 1) va (2) formulalar spektroskopiyaning asosiy ifodalari deyiladi.

Energetik holatlar

Elektromagnit to‘lqinlar shkalasi

Elektromagnit to‘lqinlar shkalasida spektral va optik oblast

Energetik sathlar orasidagi E_ij farqning katta kichikligiga qarab spektral usullar qo‘yidagicha bo‘ladi.

№	Spektrning turlari	Chastotalar oralig‘i, Gs
1	Rentgen spektri	10^17 – 10^18
2	Fotoelektron spektri	10^14 – 10^16
3	Elektron spektri	10^14 – 10^16
4	Tebranma spektri	10^12 – 10^14
5	Aylanish spektri	10^10 – 10^12
6	(EPR) Elektron Paramagnit rezonans	10^9 – 10^11
7	YAMR spektri	10^7 – 10^8

Elektromagnit to‘lqin nurlanishlarini muhit atom va molekulalari bilan o‘zaro ta’sirlashuvi natijasida sodir bo‘ladigan fizik jarayonlarni quyidagi usullar bilan spektral qurilmalar yordamida qayd qilish mumkin:

• 
  Ko‘z bilan kuzatish - Spektroskoplar
  
• 
  Atomlarning nurlanish spektrlarini qayd qilish, fotografik usulda-
  

Spektrograflar

• 
  Atomlarni nurlanish spektrlarining energiya o‘zgarishini chastotaga
  

bog‘liqligini qayd qilish, fotoelektrik usul- Spektrometrlar

Spektroskop – nurlanish va yutilish spektrlarini kuzatish imkoniga ega bo‘lib, kirish kolematori, dispersiyalovchi sistema va ko‘rish trubasidan tashkil topadi.

Spektrograf – kirish kolimatori, dispersiyalovchi sistema va fizik jarayonni bevosita qayd qilvchi fotokameradan iborat. Ushbu qurilma yordamida sifat va miqdoriy emission analiz o‘tkazish mumkin (turlari ISP-22, 28, 51)