O‘tmaslanish mezoni haqida tushuncha. O‘tmaslanish mezoni deb kesuvchi asbobni o‘tmaslanishi momentini aniqlash mumkin bo‘lgan belgiga (yoki belgilar yig‘indisiga) aytiladi. Bunday mezonsiz turg‘unlik davrini ya’ni kesish boshidan o‘tmaslanish momentigacha bo‘lgan kesuvchi asbobning ishlash davomliligi.
Ob’yektiv aniq, miqdoriy aniqlangan o‘tmaslanishi mezonini tanlash haqidagi savol metallarni kesishdagi ilmiy tekshirishlarda muxim rol o‘ynaydi. Bunday mezonsiz kesuvchi asbobning kesish xususiyatlarini miqdoriy baholash va mustahkam bog‘liqlarni ya’ni kesuvchi asbobning turg‘unlik davrini kesish maromi elementlari va boshqa faktorlar bilan bog‘lovchi qonuniyatlarni aniq o‘rnatish mumkin emas.
O‘tmaslanish mezoni juda muhim ishlab chiqarish, texnik-iqtisodiy ma’nosini darajasiga uning chidamlanishi T (to‘la yeyilishiga bo‘lagan umumiy xizmat muddati) va kesuvchi asbobga sarflarning umumiy yig‘indisi bog‘liq bo‘ladi. Kesuvchi asbobga sarflar mexanika sexi ishchi - dastgoxlarining asosiy ishlab-chiqarish ish haqining 25 – 100% ni tashkil etadi.
Tanlangan o‘tmaslanish mezonlariga faqat kesuvchi asbobga sarflar bog‘liq bo‘lmaydi.
Kesuvchi asbobni xaddan tashkari o‘tmaslanishida kesishga sarflanuvchi kesish kuchi va quvvat muhim darajada o‘sib ketadi. Qora ishlov berishda bu dastgohga nojo‘ya yuklanishlarni to’g‘risidagi, uning detallarni keskin yeyilishini kuchaytiradi va avariya bo‘lishiga sabab bo‘lishi mumkin, toza ishlov berishda ishlov berilgan yuza sifatini yomonlashtiradi, detlalning ishlov berilgan yuzalari o‘lchamlari va shaklida buzilishni chiqaradi va maxsulotni chiqitga (brakka) olib kelishi mumkin.
Shunday qilib, ishlab chiqarishning o‘tmaslanish mezonlarini o‘rnatishda kesuvchi asbobni yeyilish qonuniyatlari bilan bog‘langan iqtisodiy va texnik faktorlar xisobga olingan bo‘lishi kerak.
Tekshirishlarda qo‘llaniluvchi o‘tmaslanish mezonlari ishlab chiqarish mezonlarining qiymatlari mos bo‘lishi kerak. Aks holda tekshirishlarda o‘rnatilgan qonuniyatlar va kesish maromlari bo‘yicha ularga asoslangasn tavsiyanomalar ishlab chiqarish mezonlarida erishilgan kesish maromlariga mos bo‘lmasligi mumkin.