O‘tilayotgan fanning asosiy nazariy materiali

GLOSSARIY


Tanazzul – orqaga qarab ketish; inqiroz, tushkunlik.
Qaramlik — mamlakat va hududlarni bosib olish yoki boshqa xil yo’llar bilan ularning ustidan boshqa davlat va guruhlarning hukmronligi o’rnatilishi oqibatida davlat hokimiyatining oliylik va suverenlik belgilaridan mahrum bo’lishi.
Qaram davlatlar -metropoliya davlatlariga siyosiy, iqtisodiy va huquqiy jihatdan qaramlik zanjirlari bilan bog’langan bo’ladilar.
«Qizil imperiya» - 1917-1991 yillarda mavjud bo’lgan sobiq sho’ro davlatiga nisbatan ishlatiladigan atama. «Imperiya» so’zi lotincha bo’lib, mutlaq hokimiyatga ega hokimni,mahkumlar, mazlumlar ustidan cheklanmagan huquqqa ega, jabr-zulm va ezishga asoslangan idora etish va boshqarish usulini, mustamlakalarga egalik qiluvchi va qaram xalqlarni asoratga solib shafqatsiz ekspluatasiya qiluvchi yirik tajovuzkor davlatni
bildiradi.
Korenizasiya – mahalliylashtirish
Hokimiyatning uch asosiy tarmog’i - davlat hokimiyatining taqsimlanishi tamoyili, ya’ni davlat hokimiyatining qonun chiqaruvchi, ijroiya va sud hokimiyatiga bo’linishi demokratik huquqiy davlatga xosdir.
Huquqiy demokratik davlat - jamiyat taraqqiyoti va davlat shakllarining rivojlanishi jarayonida yuzaga kelgan, davlatni tashkil qilishning eng mukammal shakli va mazmuni.Huquqiy demokratik davlat uchun kurash bundan to’rt-besh asr muqaddam boshlanib,faqat XX asrning ikkinchi yarmida haqiqatga aylana boshladi.
Fuqarolarning o’zini-o’zi boshqarish organlari - O’zbekiston Respublikasi Konstitusiyasining 105-moddasi va «Fuqarolarning o’zini-o’zi boshqarish organlari to’g’risidagi Qonunning 1-moddasiga binoan, shahar, qishloq va ovullarda, shuningdek, ular tarkibidagi mahallalarda hamda shaharlardagi mahallalarda fuqarolarning yig’inlari o’zini-o’zi boshqarish organlari.
O’zbekistonda sud hokimiyati - mamlakatimiz davlat hokimiyatining uch mustaqil tarmoqlaridan biri hisoblanib, qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyatlardan,shuningdek, siyosiy partiyalar va boshqa jamoat tashkilotlaridan mustaqil ish yuritadi. Sud hokimiyatini mamlakatimizda Konstitusiyaviy sud, Oliy sud, Oliy xo’jalik sudi,
Qoraqalpog’iston Respublikasi Oliy sudi, Qoraqalpog’iston Respublikasi Xo’jalik sudi,Toshkent shahar sudi, viloyat sudlari, shahar va tuman sudlari amalga oshiradi.