O’simliklarning o’sishi va rivojlanishi fiziologiyasi

---

O’simliklarning o’sishi va 
rivojlanishi fiziologiyasi 
Djumaniyazova Y. A.

---

Reja 
•
O’simliklarning o’sish va rivojlanishi to’g’risida umumiy 
tushunchalar. O’sishning umumiy qonuniyatlari.
•
O’simliklarda o’sishning turlari: apikal, bazal va 
interkalyar, radial.
•
O’sish fazalari: embrional, cho’zilish, ixtisoslashish. 
Hujayra sikli.
•
Cho’zilish fazasida hujayraning o’sishi va auksin 
ta'sirining mеxanizmi.
•
Hujayra va to’qimalarning ixtisoslashishi, dеtеrminatsiya 
jarayoni.

---

O`simlik turlari 

Bir yillik 

Ikki yillik 

O`tsimon 

Yog`ochsimon 

---

O‘sish va rivojlanish 
• O‘sish va rivojlanish o‘simlikning butun ontogenez davrini o‘z 
ichiga oladi va ular bir-
biri bilan uzviy bog‘langan bo‘lib, 
o‘sish asosida rivojlanishni, rivojlanish asosida esa o‘sishni 
ko‘rish mumkin. 
• O‘sish deganda ko‘pincha miqdoriy o‘zgarishlar namoyon 
bo`ladi, bunda o‘simlikni bo‘yi, yo‘g‘onligi va massasini 
ortishini ko‘z oldimizga keltirishimiz mumkin.
• Tez o‘suvchi o‘simliklaming tanasi yo‘g‘on va yirik bo`ladi. 
O‘sishi sekin, lekin rivojlanishi tez bo`lgan o‘simliklarning 
tanasi ingichka o‘zlari esa kichik bo`ladi.
• O‘sish va rivojlanish hujayra va to‘qimalardagi moddalar 
almashinuvining jadalligiga bevosita bog`liqdir. 

---

• Yuksak o‘simliklar ikki tomonloma oziqlanadi, ya’ni havodan 
barglari va tuproqdan ildizlari orqali.
• Mana shu holat ular novdalarining va ildizlarining muttasil 
uzayib turishiga olib keladi.
• Mana shu muttasil o‘sish tufayli yuksak o‘simliklar, faqatgina 
embriogenez va yoshlik davrida o‘suvchi hayvon 
organizmlaridan farq qiladi.
• Novda uchi va ildiz uchlarining o‘sishi murtakning rivojlanishi 
davrida shakllangan apikal meristemalar hisobiga bo`lib 
turadi.