О„simliklarning mineral oziqlanishi. Mineral elementlarning fiziologik ahamiyati

2

O    mineral  tuzlarda)  erkin  energiya    minimal  darajada    bo’ladi.  Murakkab 

tuzilishga  ega  bo’lgan    organik  moddalarda    energiya  mikdori  bir  necha  o’n  va  yuz 

marta  katta  bo’ladi.  Masalan,  bir  gramma  kraxmal  oksidlansa,  4  kkal  enegiya,  bir 

gramm  oksil oksidlansa 5,7 kkal, va bir gramm yog’ oksidlansa – 9,3 energiya ajralib 

chikadi. Bu oksidlanish xavodagi kislorod xisobiga boradi. 

  

Azot  yetishmasa, oksillar sintezlanishi  sustlashadi, bu o’z  navbatida 

fermenlarning  xam  faoliyati  izdan  chikadi,  barglarda  xloroz  paydo  buldi,  moddalar 

almashinuvi alternativ tomonga ya’ni azotsiz birikmalar xosil bulish tamonga siljiydi 

mas., yog’lar (zamburug’lar, suv o’tlarida) karotioidlar (suv o’tlarida), antotsianlar ( 

yukori o’simliklarda).                   

Fosfor almashinuvi. 

      Fosfor  jadal  oksidlanuvchi  bo’lmaganligi  tufayli  tabiatda  erkin  holda 

uchiramaydi.  Tabiiy  fosforitlar  tarkibidagi  fosfor  miqdori  5-35%  gacha  yetadi.